Eten waar op staat dat het biologisch is, vinden we anders smaken dan eten waar dat niet voor geldt. Ook als er stiekem geen verschil is.

In zo’n beetje elke supermarkt zijn tegenwoordig biologische alternatieven te verkrijgen voor allerlei producten. Wat doet zo’n labeltje ‘biologisch’ met hoe we, zeg, een zak chips waarderen? Dat onderzochten Amerikaanse wetenschappers door proefpersonen verschillende etenswaar te laten proeven en beoordelen. De conclusie: we vinden dat biologisch eten onder meer voedzamer, vezelrijker, minder vet en minder ‘kunstmatig’ smaakt dan gewoon eten.

Koekjes, chips en yoghurt

Voor het onderzoek, uitgevoerd door Wan-chen Jenny Lee, Mitsuru Shimuzu, Kevin Kniffin en Brian Wansink, werden 115 mensen uit een winkelcentrum geplukt, die vervolgens koekjes, chips en yoghurt kregen voorgezet in een biologische en een gewone variant. Wat de proefpersonen echter niet wisten, was dat alleen de labeltjes verschilden: in feite zaten in beide bakjes steeds exact dezelfde koekjes, chips en yoghurt.

Toch weken de scores die de ‘biologische’ en de ‘gewone’ producten haalden flink van elkaar af. De biologische versie werd op alle vlakken als gezonder beoordeeld. (Het verschil was daarbij klein bij de yoghurt, waarschijnlijk omdat yoghurt sowieso mentaal in het hokje ‘gezond’ wordt gestopt, of-ie nu biologisch is of niet.)

De producten werden ook op smaak beoordeeld. Grappig was daarbij dat de biologische koekjes minder lekker werden gevonden dan de gewone, terwijl de biologische chips en yoghurt juist hoger scoorden. Bij koekjes valt dat verschil te verklaren met het wijdverbreide idee ‘gezond = minder lekker’ (en koekjes eet je omdat ze lekker zijn). Maar waarom datzelfde dan niet zou opgaan voor chips, is onduidelijk.

Wie laat zich voor de gek houden?

Een andere vraag die het onderzoek aanpakte, was wélke mensen zich minder dan de rest voor de gek laten houden door de kreet ‘biologisch’. Dat bleek te gelden voor drie groepen: mensen die vaak etiketten op producten bestuderen, mensen die geregeld biologische producten kopen, en mensen die milieubewust zijn. De verklaring zit hem er mogelijk in dat mensen die heel bewust hun boodschappen doen (wat in elk geval geldt voor de eerste twee groepen, en waarschijnlijk ook voor de derde) zich minder laten leiden door onbewust gehanteerde, simpele vuistregels als ‘biologisch is vetarm’.

Toch is met name het resultaat dat milieuvriendelijke mensen biologisch niet automatisch gezonder vindt verrassend. Eerder onderzoek leek namelijk uit te wijzen dat deze groep juist meende dat biologische producten minder calorieën bevatten. Opmerkelijk is ook dat mensen die op dieet waren (en waarvan je dus zou verwachten dat ze heel erg letten op wat ze eten, net als de ‘etikettenlezers’) net zo makkelijk te foppen waren als de anderen.

Bronnen: Food Quality and Preference, Cornell University Food and Brand Lab

Beeld: Valerie Kuypers/ANP