Geen donkere materie in buurt van zonnestelsel?

kijkmagazine

23 april 2012 16:00

Sterrenstelsel/donkere materie

Een nieuw onderzoek lijkt uit te wijzen dat in de buurt van de zon geen donkere materie te vinden is.

Zo’n vier vijfde van de massa in ons heelal zou bestaan uit donkere materie: materie die we niet zien, maar die met zijn zwaartekracht wel invloed uitoefent op het reilen en zeilen van het heelal. Een nieuwe zoektocht, gedaan door astronoom Christian Moni Bidin (Universiteit van Concepción, Chili) en collega’s, heeft echter geen tekenen van dit spul kunnen vinden in de buurt van ons zonnestelsel.

Volgens de gangbare theorieën zou het deel van de Melkweg waar onze zon zich in bevindt zo’n 9 ‘milli-zonsmassa’s’ aan donkere materie per kubieke parsec moeten bevatten. De bewegingen van zo’n vierhonderd rode reuzensterren wijzen er volgens Moni Bidin en zijn team echter op dat er in het betreffende gebied geen donkere materie is te vinden – of op zijn best veel minder dan de verwachte hoeveelheid. Experimenten die donkere-materie-deeltjes direct proberen te detecteren, zijn dan ook “gedoemd om te mislukken”, zo schrijven de sterrenkundigen in het wetenschappelijke tijdschrift The Astrophysical Journal.

Onzekere aannames

Sterrenkundige Koen Kuijken (Universiteit Leiden), die zelf ook onderzoek doet naar donkere materie, zegt sceptisch te zijn over het resultaat. “De techniek die wordt gebruikt, is gebaseerd op een aantal aannames over de bewegingen van de sterren die worden bestudeerd,” zegt hij. “Die aannames zijn redelijk wanneer het gaat om sterren die dicht bij het vlak van de Melkweg bewegen.” Deze studie kijkt echter naar sterren die verder van dat vlak vandaan liggen, vervolgt Kuijken, en dan worden die aannames steeds minder zeker.

De volgend jaar te lanceren ruimtemissie Gaia zal meer licht werpen op deze kwestie. Deze Europese satelliet zal namelijk de posities en bewegingen van maar liefst een miljard Melkwegsterren in groot detail in kaart brengen. Uit deze gegevens is vervolgens te bepalen of de aannames die Moni Bidin en zijn co-auteurs nu doen met betrekking tot de banen van de door hen bestudeerde rode reuzen wel kloppen. “Tot dat is gebeurd, vind ik hun conclusies veel te sterk geformuleerd,” aldus Kuijken.

Meer over de Gaia-missie lees je in KIJK 7/2012!

Bronnen: The Astrophysical Journal (gratis toegankelijke PDF via ESO), Nature News, ScienceNOW

Beeld: L. Calçada/ESO