Sinds vandaag bestuderen de verschillende experimenten rond de LHC botsingen tussen deeltjes met een nog nooit vertoonde energie.
Het lange proces van opstarten is ten einde: vanaf vandaag wordt er weer daadwerkelijk wetenschappelijk onderzoek gedaan met de deeltjesversneller Large Hadron Collider (LHC) bij Genève. Deeltjes knallen nu op elkaar met bijna twee keer zoveel energie als enkele jaren geleden. En de diverse LHC-experimenten, waaronder de ‘higgs-ontdekkers’ ATLAS en CMS, bestuderen die botsingen in de hoop nieuwe deeltjes en verschijnselen te zien.
Applaus in de controlekamer van de LHC: de experimenten rond de deeltjesversneller verzamelen nu data bij een recordbotsingsenergie van 13 tera-elektronvolt!
Data verzamelen
De afgelopen maanden schreven we op onze site al over eerdere stappen in het herstartproces van de LHC. Eerst was er de kortsluiting die voor wat vertraging zorgde, maar redelijk snel werd opgelost. Daarna was er het moment waarop er bundels deeltjes met een recordenergie van 13 TeV (tera-elektronvolt) door de 27 kilometer lange, cirkelvormige LHC-tunnel werden gejaagd. En in mei botsten voor het eerst deeltjes met deze energie op elkaar.
Maar dat betekende nog niet het échte begin van de tweede run. Zoals we in ons bericht van 22 mei al schreven: “Het betreft nog een beperkt aantal testbotsingen, bedoeld om de systemen te testen die de machine en de detectors beschermen tegen deeltjes die ‘weglekken’ uit hun bundels. Ook moeten de verschillende experimenten die de botsingen moeten waarnemen nog optimaal worden afgesteld.”
Met ingang van vandaag verzamelt de LHC wél weer data, melden CERN en het Nederlandse deeltjesinstituut Nikhef. En dat blijft de machine de komende drie jaar 24 uur per dag, zeven dagen per week doen – zo is althans de bedoeling.
Miljard botsingen per seconde
Overigens wil dat niet zeggen dat de LHC nu helemaal op stoom is gekomen. Vandaag gingen er maar twaalf ‘pakketjes’ aan protonen de machine in (zes met de klok mee, zes tegen de klok in), om met elkaar in botsing te worden gebracht. Dat aantal wordt komende tijd nog flink opgevoerd naar ruim 2800 pakketjes per bundel, wat zal leiden tot zo’n miljard botsingen per seconde.
Met de informatie die de verschillende LHC-experimenten de komende tijd verzamelen, zullen sowieso precisiemetingen worden gedaan aan het in 2012 ontdekte higgsdeeltje. Maar de hoop is natuurlijk dat er daarnaast echt iets nieuws opduikt – zoals een deeltje dat het donkere-materie-probleem kan oplossen, of het Z’-deeltje waar we onlangs over schreven. (Zie ook dit interview.)
Lees hier wat er de afgelopen jaren allemaal aan de LHC is gedaan!
Bronnen: CERN, Nikhef
Beeld: CMS/CERN, Maximilien Brice/CERN