Volgens een Europees team van astronomen beschikt een groot deel van de rode dwergsterren in de Melkweg over een mogelijk bewoonbare planeet.

Ze zijn zo klein en geven zo weinig licht dat je ze makkelijk over het hoofd ziet: rode dwergsterren. Toch mogen we ze niet vergeten, want maar liefst vier op de vijf sterren in onze Melkweg is er één van dit type. En volgens een nieuwe schatting beschikt meer dan 40 procent van dit soort sterren over een niet al te zware planeet waar vloeibaar water zou kunnen voorkomen – en dus mogelijk ook leven.

In het rond gesjord

Met deze bevinding komt een team van Europese astronomen naar aanleiding van onderzoek met de 3.6m Telescope van het La Silla Observatory te Chili. Aan deze kijker is het instrument HARPS gekoppeld, dat met grote precisie bepaalt in hoeverre een ster naar ons toe en van ons af beweegt. Dit schommelen kan vervolgens duiden op de aanwezigheid van een exoplaneet, die er met zijn zwaartekracht voor zorgt dat de ster waar hij omheen beweegt lichtjes in het rond wordt gesjord.

Met dit instrument hebben de astronomen 102 rode dwergsterren onderzocht. Op basis van dit relatief kleine aantal maakten ze een schatting van het percentage van de rode dwergen dat beschikt over een planeet die hoogstens tien keer zo zwaar is als de onze – een zogenoemde superaarde – en die de juiste temperatuur heeft om er vloeibaar water te laten voorkomen. En dat percentage, op twee verschillende manieren bepaald, blijkt een indrukwekkende 41 à 42 procent te bedragen.

100 miljard bewoonbare planeten?

Uiteraard zit er een flinke onzekerheid in het bovengenoemde getal, maar als we ervan uitgaan dat het klopt, levert dat heel wat superaardes op in de Melkweg. Ons sterrenstelsel bevat namelijk zo’n 300 miljard sterren, waarvan zoals gezegd vier vijfde een rode dwerg is. Geef 41 procent daarvan een superaarde met mogelijk vloeibaar water, en je komt op bijna 100 miljard potentieel bewoonbare exoplaneten.

Daarbij wel een kanttekening. Doordat een rode dwerg erg koel is, moet een planeet er heel dicht op staan, wil hij warm genoeg zijn voor vloeibaar water. Dat zorgt er waarschijnlijk voor dat zo’n planeet altijd met dezelfde kant naar zijn ster is gericht, zoals de maan altijd met dezelfde kant naar de aarde is gericht. En leidt weer tot een wereld met één heet en één koud halfrond, waar allerlei extreme weersomstandigheden voorkomen – niet ideaal voor leven. Maar goed, dat betekent uiteraard niet dat al deze planeten ‘dus’ morsdood zijn. Wie weet onder wat voor bizarre omstandigheden leven blijkt te kunnen gedijen…

Bronnen: Astronomy & Astrophysics (gratis PDF), ESO

Beeld: L. Calçada/ESO