Amerikaanse wetenschappers hebben doorgerekend hoeveel het kost om de temperatuur op aarde te laten dalen door stoffen in de atmosfeer te pompen.

Het klinkt sowieso als een plan dat je eerst héél goed moet overdenken en testen voor je het serieus gaat uitvoeren: de opwarming van de aarde tegengaan door bepaalde stoffen in de atmosfeer te pompen. Daarnaast kun je je afvragen hoe duur zo’n grapje is. Dat laatste heeft een team van Amerikaanse wetenschappers nu uitgerekend: het kan voor een paar miljard dollar per jaar.

Gespecialiseerd vliegtuig

Het plan waar het hier om draait, valt onder de noemer geo-engineering: het “opzettelijk en op grote schaal ingrijpen in het klimaatsysteem van de aarde om global warming tegen te gaan”. Dat kan bijvoorbeeld door de stratosfeer te verrijken met zwaveldioxide, zo stelde de Nederlandse Nobelprijswinnaar Paul Crutzen voor in 2006 (PDF). Hieruit ontstaan dan zwavelhoudende deeltjes die zonlicht weerkaatsen en er zo voor zorgen dat de aarde wat koeler wordt.

Onderzoekers Jay Apt, Justin McClellan en David Keith bekeken verschillende methodes om die zwaveldioxide naar boven te brengen: met een bestaand vliegtuig, met een speciaal voor dit doel ontwikkeld vliegtuig of luchtschip, met raketten of scheepskanonnen die de zwaveldeeltjes de lucht in vuren, en met pijpen die de deeltjes op de juiste hoogte in de dampkring afleveren. De beste optie is volgens Apt en zijn team een nieuw, gespecialiseerd vliegtuig. Dat zou dan 1 tot 3 miljard dollar per jaar moeten gaan kosten.

Zwevende platforms

En de andere mogelijkheden? De klus klaren met aangepaste versies van bestaande vliegtuigen lijkt op hoogtes van een kilometer of 13 nog relatief betaalbaar. Maar als de zwaveldeeltjes moeten worden afgeleverd op, zeg, 25 kilometer hoogte, dan ben je veel meer geld kwijt dan wanneer je met speciaal ontworpen vliegtuigen aan de slag gaat.

Luchtschepen zouden op zich wel goedkoper kunnen uitpakken dan nieuwe vliegtuigen, berekenden de onderzoekers. Maar, zo vermelden ze daarbij: het type luchtschip ze op het oog hebben, het hybrid lift airship, staat nog in zijn kinderschoenen.

Pijpen die door zwevende platforms in de lucht worden gehouden zijn waarschijnlijk het goedkoopst in het gebruik, maar “zijn puur theoretisch en bevinden zich op of voorbij de grenzen van huidige materialen en technologieën”. Raketten en scheepskanonnen blijken tot slot stukken duurder dan de andere opties.

Aangetaste ozonlaag

De onderzoekers maken verder duidelijk dat hun onderzoek niets zegt over de “effectiviteit, risico’s of sociale implicaties” die horen bij het in de atmosfeer pompen van zwavelhoudende stoffen om een temperatuurstijging tegen te gaan. Zo’n plan heeft sowieso als nadeel dat er nog steeds veel koolstofdioxide in de atmosfeer zal zitten, waardoor de verzuring van de zeeën er niet door wordt aangepakt. Bovendien: als je gewoon doorgaat met broeikasgassen produceren, zul je ook steeds meer deeltjes in de atmosfeer moeten pompen om de bijbehorende temperatuurstijging te compenseren. En dan is er nog het feit dat de zwaveldeeltjes die global warming tegen moeten gaan tegelijkertijd de ozonlaag aantasten.

Kortom, ook als het klopt dat we het ‘plan-Crutzen’ of een variant daarop voor een paar miljard per jaar kunnen uitvoeren, is het nog maar de vraag of we dat ook moeten willen…

Bronnen: Environmental Research Letters, Institute of Physics via EurekAlert!

Beeld: Graf Geo/CC BY-SA 3.0