In een onaangeroerd 2000 jaar oud Romeins mausoleum is een urn aangetroffen met de oudste vloeibare wijn ooit. Er zaten ook resten van een gecremeerde man in.

In 2019 stuitte een Spaanse familie tijdens werkzaamheden aan hun huis op een 2000 jaar oude tombe. In het mausoleum vonden archeologen onder andere een urn met een vloeistof erin. Chemische analyse laat nu zien dat die vloeistof een witte wijn was. Dat maakt het de oudste vloeibare wijn ooit gevonden. De resultaten zijn beschreven in vakblad Journal of Archaeological Science: Reports.

Lees ook:

• Bewijs voor ‘oudste wijn ter wereld’ gevonden
• Dit bot uit het dinotijdperk was waarschijnlijk van een Romeinse fossielenjager

Opgeloste lichaamsresten

Kort na de ontdekking van de tombe, beseften archeologen dat de vondst erg bijzonder was. De Romeinen bouwden begrafenismonumenten, zoals torens, boven op hun graven. Ze vielen dus nogal op en zijn vaak leeggeroofd. Deze Spaanse tombe had ooit ook een toren, maar die is om onbekende reden verdwenen. Daardoor is het graf nooit eerder ontdekt en 2000 jaar lang onaangeroerd gebleven.

Het mausoleum huisde zes urnen met gecremeerde menselijke resten. Op twee daarvan stonden namen: Hispana en Senicio. De urnen bevatten ook voorwerpen zoals ringen en een flesje parfum, waarschijnlijk om de overledenen te vergezellen naar het hiernamaals.

Maar de inhoud van een glazen urn verbaasde de archeologen. Naast de resten van een gecremeerde man was die namelijk gevuld met ongeveer 5 liter roodachtige vloeistof. Omdat de tombe al die tijd intact was gebleven en netjes was afgesloten, kon die vloeistof niet afkomstig zijn van lekkage, overstromingen of condensatie.

Vloeistof was een witte wijn

De onderzoekers vermoedden dat het wijn was. Om dat te bevestigen, brachten ze de urn naar hun lab. Daar ontdekten ze dat de chemische samenstelling van mineralen en zouten inderdaad erg leek op die van wijn.  

Ze keken daarna ook naar polyfenolen, moleculen die veelvuldig in wijn voorkomen en die de smaak, de geur en het mondgevoel sterk beïnvloeden. Ze vonden zeven typische wijnpolyfenolen die ook in moderne wijnen uit Andalusië (de Spaanse regio waarin de tombe ligt) zitten. Dat bevestigt volgens de onderzoekers dat de vloeistof een wijn is.

Hoewel de vloeistof nu een roodachtige kleur heeft, was het oorspronkelijk een witte wijn. Rode wijnen bevatten namelijk een specifiek polyphenol, syringinezuur, die de onderzoekers hier niet hebben aangetroffen. De rode kleur is waarschijnlijk ontstaan door chemische reacties in de 2000 jaar sinds de druivendrank in de urn werd gegoten.

8000 jaar oude wijn

Een echt lekkere wijn zal het overigens niet meer zijn. Los van het feit dat de wijn 2000 jaar lang is gemixt met de resten van een gecremeerde Romein, zijn ook veel ingrediënten afgebroken en nog slechts in lage concentraties aanwezig. Zo zat er bijvoorbeeld nog maar weinig alcohol in en was de zuurtegraad (pH) 7,5 – veel hoger dan moderne wijnen met een zuurtegraad tussen 3 en 3,5.

Hoewel archeologen nog nooit eerder een urn gevuld met wijn hebben gevonden, is het meebegraven van flessen wijn een bekend Romeins begrafenisritueel. Vóór deze ontdekking was ‘s werelds oudst bekende vloeibare wijn bijvoorbeeld een fles die in 1867 in een Romeins graf bij Speyer in Duitsland werd gevonden. Die fles werd rond 325 na Christus gemaakt.

De oudste wijnresten die ooit gevonden zijn, zijn zo’n 8000 jaar oud, maar dat zijn slechts chemische sporen uit Georgisch aardewerk.

Bronnen: Journal of Archaeological Science: Reports, University of Córdoba

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!