Sterrenkundigen gluren onder wolkendek Jupiter

kijkmagazine

03 juni 2016 13:00

Jupiter in radiostraling

Astronomen hebben het bovenste gedeelte van het wolkendek van Jupiter in 3D in kaart gebracht met nog nooit vertoonde precisie.

Over een maand is het zover: dan bereikt het ruimtescheepje Juno de reuzenplaneet Jupiter. Maar astronomen hebben nu vast een voorschotje genomen op de ontdekkingen die de NASA-missie daar moet gaan doen, door vanaf de aarde de atmosfeer van de gasplaneet door te lichten.

Tot 100 kilometer diep

Astronoom Imke de Pater (Universiteit van Californië te Berkeley) en collega’s richtten zich daarbij op radiostraling. Die komt namelijk wél door de wolken heen die Jupiter omhullen, waar zichtbaar licht dat niet kan. Daardoor konden de onderzoekers tot 100 kilometer diep het wolkendek in kaart brengen, met de beste resolutie tot nu toe.

Jupiter in zichtbaar licht en radiogolven

De planeet Jupiter in zichtbaar licht (‘Optical’) en radiogolven (‘Radio’).

Het ging daarbij met name om ammoniak, een stof die wetenschappers eerder voor een raadsel stelde. De Galileo-sonde, die in 1995 afdaalde in de Jupiter-atmosfeer, trof namelijk veel meer van dit gas aan dan astronomen in 2004 vanaf de aarde konden zien. De nieuwe metingen, die beter kunnen omgaan met het feit dat Jupiter in tien uur om zijn as roteert, stroken echter wél met de waarnemingen die de Galileo-sonde in de jaren negentig ter plekke deed.

Groter plaatje

Het NASA-ruimtescheepje Juno gaat vanaf 4 juli niet op zoek naar ammoniak, maar naar water in het wolkendek van Jupiter. En volgens het ‘ammonia-team’ vullen die waarnemingen elkaar mooi aan. “Met behulp van kaarten zoals de onze kunnen de Juno-gegevens worden opgenomen in een bigger picture van wat er precies gebeurt in Jupiters atmosfeer”, zegt De Pater in een persbericht.

Meer weten over de Juno-missie? Lees dit bericht!

Bronnen: Science, University of California-Berkeley via EurekAlert!

Beeld: Radio: Robert J. Sault (Univ. Melbourne), Imke de Pater, Michael H. Wong (UC Berkeley), optical: Marco Vedovato, Christopher Go, Manos Kardasis, Ian Sharp, Imke de Pater