Zwaartekrachtsgolven voor tweede keer gezien

kijkmagazine

15 juni 2016 19:15

Samensmeltende zwarte gaten veroorzaken zwaartekrachtsgolven.

Voor de tweede keer ooit zijn er zwaartekrachtsgolven waargenomen, zo maakten onderzoekers vanavond bekend.

LIGO strikes again! Natuur- en sterrenkundigen betrokken bij het experiment dat in februari de eerste directe detectie ooit van zwaartekrachtsgolven meldde, maakten vandaag bekend opnieuw dit soort golven te hebben gezien. Ook nu waren twee samensmeltende zwarte gaten verantwoordelijk voor het verschijnsel.

Rimpelingen in de ruimtetijd

Zwaartekrachts- of gravitatiegolven zijn rimpelingen in de ruimtetijd, die Albert Einstein al in 1916 voorspelde. Begin dit jaar werden ze voor het eerst daadwerkelijk gemeten, wat toen een grote overwinning betekende voor Einsteins algemene relativiteitstheorie, die beschrijft hoe ruimte en tijd worden gekromd door objecten met een massa. En nu is het dus opnieuw raak.

Het tweede setje zwaartekrachtsgolven werd opgewekt door twee zwarte gaten, die 1,4 miljard jaar geleden in een spiraalbeweging naar elkaar toe bewogen en vervolgens samensmolten. De golven reisden vervolgens met de lichtsnelheid door het heelal, om op 26 december 2015, om 4.38 uur Nederlandse tijd, te worden gemeten door de twee LIGO-detectors in de VS.

Daarna kostte het, net als bij de eerste detectie, nog een aantal maanden om het signaal te verifiëren. Inmiddels zijn de onderzoekers zeker genoeg van hun zaak om ermee naar buiten te komen. Ook is er een wetenschappelijke publicatie over de ontdekking op komst.

Geen vergissing

De bij het onderzoek betrokken sterrenkundige Gijs Nelemans (Radboud Universiteit Nijmegen) was heel blij toen het nieuws van de tweede detectie binnenkwam, zo laat hij tegenover KIJK weten. “En gerustgesteld. Dit laat zien dat de eerste detectie echt geen vergissing was.”

Nu er eenmaal twee keer zwaartekrachtsgolven zijn waargenomen, zullen er wel meer volgen, veronderstelt Nelemans. “Ik verwacht dat we over niet al te lange tijd zo regelmatig detecties hebben dat die zeker niet allemaal afzonderlijk in het nieuws zullen komen. Maar je weet nooit wat er tussen zit. Als we straks bijvoorbeeld een samensmelting zien waar neutronensterren bij zijn betrokken, zal dat wél weer groot nieuws zijn.”

Lees het interview dat we hadden met natuurkundige Jo van den Brand na de eerste detectie van zwaartekrachtsgolven. 

Bron: Nikhef

Beeld: SXS