‘Ondergrondse oceaan liet Pluto’s hart draaien’

Naomi Vreeburg

17 november 2016 13:11

pluto

Het idee is niet nieuw: dwergplaneet Pluto heeft een oceaan onder de oppervlakte. Nu zou er meer bewijs voor zijn gevonden.

Het klinkt superspannend: onder het oppervlak van de dwergplaneet Pluto zou een enorme ondergrondse oceaan zich kunnen schuilhouden. Dit idee komt vast niet als donderslag bij heldere hemel voor je, aangezien het al eerder werd geroepen. Maar onderzoekers van de Universiteit van Californië melden in een paper in Nature een nieuwe bevestiging voor deze oceaan te hebben gevonden.

Maan Charon

En dit bewijs draait voornamelijk om Sputnik Planitia, een 1000 kilometer brede vlakte die in de Tombaugh Regio – het ‘hartje’ van de dwergplaneet – is te vinden. Dit gebied – gevuld met stikstofijs – ligt vrijwel precies op de zogenoemde getijdenas van Pluto, op een lijn met Charon, de grootste maan van de dwergplaneet. Charon kan Sputnik Planitia nooit zien, omdat de vlakte zich voor de maan precies aan de achterkant van Pluto bevindt.

En dat kan geen toeval zijn, zo zeggen de onderzoekers. Er moet een verklaring voor zijn. En die luidt volgens hen: er is een extra massa onder het gebied aanwezig. Door het draaien van Pluto, wordt deze massa naar de evenaar getrokken. En computermodellen laten zien dat de kracht van Charon er vervolgens voor zorgt dat de massa uit het zicht van de maan komt te liggen.

Ondergrondse oceaan

Maar wat is die extra massa dan? De ondergrondse oceaan, zo denken de wetenschappers. Aangenomen wordt dat Sputnik Planitia is ontstaan door een enorme inslag, waardoor er een gat werd gecreëerd met enkel een dun laagje ijs erover. Een oceaan onder dit laagje zou de dunne ijskorst naar buiten hebben geduwd en op de bodem zou zich geleidelijk stikstof hebben afgezet.

Olivier Witasse, werkzaam bij de ESA maar niet betrokken bij de studie, is enthousiast over de studie. “Het interessante is dat deze studie aantoont dat niet alleen gigantische planeten een ondergrondse oceaan kunnen hebben. Zoals Saturnus of Jupiter.”

Breuken

Een tweede studie die deze week werd gepubliceerd in Nature suggereert ook dat Pluto een ondergrondse oceaan heeft. Volgens hen is het water geleidelijk weer bevroren, waardoor de oppervlakte uitzet en er breuken op het oppervlak van Pluto ontstaan. Deze breuken zijn ook waargenomen.

Wel betwijfelen de onderzoekers van deze paper of de dwergplaneet door de ondergrondse oceaan van oriëntatie is veranderd. Hier zijn meerdere verklaringen voor mogelijk, melden ze.

In KIJK 1/2017 kun je nog veel meer lezen over ondergrondse oceanen, maar dan verstopt in manen.

Bronnen: Nature (1), Nature (2), allesoversterrenkunde.nl, The Guardian