Wetenschappers hebben in muizen ontdekt welk hersengebied betrokken is bij ‘sociaal besmettelijk jeukgedrag’.

Niet alleen gapen werkt aanstekelijk. Ook iemand anders zien krabben, bezorgt ons de kriebels. Maar welk mechanisme daarachter schuilt, was een mysterie. Tot nu, want wetenschappers van de Universiteit van Washington hebben ontdekt welk gebied in de hersenen verantwoordelijk is voor dit sociaal besmettelijke gedrag.

De kriebels

De wetenschappers deden hun ontdekking in muizen. Een groepje knaagdieren werd geplaatst naast het hok van een andere groep muizen met chronische jeuk. Binnen een paar seconden begon groep 1 zichzelf ook te krabben. Daarnaast speelden de onderzoekers een video af van een krabbende muis. Het knaagdier dat naar het filmpje keek, ontwikkelde snel ook jeuk.

Een specifiek gebied in de hypothalamus – de nucleus suprachiasmaticus – werd actief wanneer de ene muis de ander zag krabben. Hierbij kwam ook het stofje gastrin-releasing peptide (GRP) vrij, waarvan eerder al is bewezen dat het een belangrijke boodschapper is van jeuksignalen tussen huid en ruggenmerg.

Om te bewijzen dat GRP daadwerkelijk was betrokken bij het jeukgevoel werd de stof geblokkeerd. En inderdaad: de muis stopte meteen met krabben terwijl hij nog naar het filmpje keek. Wanneer de nucleus suprachiasmaticus kunstmatig werd gestimuleerd, begon de muis weer hard te krabben.

Empathie

De conclusie die de wetenschappers uit de muizenproeven trokken, was dat het aanstekelijke krabben niks met empathie had te maken, aangezien de muizen vreemden waren van elkaar. En omdat het krabben werd veroorzaakt door GRP, berustte het gedrag puur op hersenmechanismen.

Maar volgens Mariska Kret, onderzoeker Cognitieve Psychologie aan de Universiteit Leiden, klopt dat niet helemaal. “Volgens de onderzoekers berust het krabben puur op hersensignalen en heeft het niks met empathie te maken. Dat vind ik een eenzijdige conclusie. Het feit dat die muizen zichzelf krabben, ook bij het kijken van het filmpje, zegt nog niks over empathie.” 

Van mensen en apen was het al langer bekend dat bepaald sociaal gedrag aanstekelijk werkt. “Zo betekent het besmettelijke jeukgedrag bij chimpansees dat ze stress ervaren”, zegt Kret. “Maar daar is verder nog niet zo heel veel over bekend.” Ook bij mensen moet het aanstekelijke gedrag nog verder worden onderzocht, iets waar Kret momenteel aan werkt.

Maar dat iemand anders zien krabben bij ons ook de kriebels opwekt, is een feit. Want zegt nou eerlijk: jij kreeg toch ook jeuk bij het lezen van dit berichtje?

Bronnen: Science, Independent, ScienceAlert