Een team van radiologen heeft een nieuw medisch hoogstandje ontwikkeld: een apparaat dat via sonar snel een beroerte kan detecteren.
Het toestel stelt binnen enkele minuten vast óf een patiënt hersenschade heeft opgelopen, wat voor soort schade het is en waar die zich precies bevindt. En dat met behulp van een simpele ‘koptelefoon’ op het hoofd van de patiënt. Ideaal voor gebruik buiten het ziekenhuis, zoals binnen ambulances of in oorlogsgebied, waar militaire dokters de situatie van een gewonde soldaat snel moeten inschatten.
De techniek achter het apparaat lijkt op die van de sonar van onderzeeboten. “Zoals sonar walvissen onderscheidt van schepen, zo kan dit toestel hersenabnormaliteiten onderscheiden van normale variaties binnen een lichaam”, vertelt onderzoeksleider Kieran Murphy. Dat doet het toestel door de schedel in de gaten te houden met een setje sensors dat minieme drukgolven meet, afkomstig van bloedvaten na elke hartslag. Een verstoring in dit patroon kan duiden op een probleem, bijvoorbeeld een bloedprop of een gebarsten bloedvat.
Doordat het apparaat de hele schedel gebruikt voor het oppikken van signalen, heeft het een groot voordeel ten opzichte van de traditionele opsporingmethode transcraniële ultrasound. Die laatste methode kan namelijk alleen ‘zien’ door dunne plekken op de schedel, wat het bij sommige patiënten lastig, zo niet onmogelijk, maakt om beroertes tijdig op te sporen.
Dat is met deze nieuwe techniek wel anders, zo bewees Murphy met zijn onderzoek naar zeventig proefpersonen, waarvan er veertig ook echt ziek waren (de onderzoekers wisten niet welke). Het apparaat slaagde er niet alleen in alle patiënten eruit te pikken, maar was daarnaast ook in staat om het soort schade en de exacte locatie daarvan vast te stellen. Murphy en collega’s presenteerden hun veelbelovende resultaten op de jaarlijkse bijeenkomst van de Society of Interventional Radiology.
Maar Murphy en zijn team zijn nog niet klaar. Ze hopen hun techniek na aanpassing ook toe te kunnen passen bij hart- en vaatziektes in de rest van het lichaam (inclusief openhartoperaties) en het volgen van het verloop van verschillende andere aandoeningen. Zal sonar zo de hele medisch wereld veroveren?
Bronnen: SIR via EurekAlert!
Beeld: Kieran J. Murphy/University of Toronto