In KIJK 5/2011 behandelen we zes onverwachte verzetshelden uit de Tweede Wereldoorlog. De bankier Walraven van Hall is er daar één van.
In 1944 dacht de Nederlandse regering in Londen dat de bezetting van Nederland op haar eind liep. Om de Duitsers te dwarsbomen, was het handig als de Nederlandse Spoorwegen zouden staken, zo bedacht men. Eén probleem: 30.000 werknemers zouden daardoor hun inkomen verliezen. Een mooie klus voor de ‘bankier van het verzet’: Walraven van Hall.
Miljoenen en miljoenen had Wally al geregeld. Het door hem opgerichte Nationaal Steunfonds (NSF) regelde via banken en particulieren talloze illegale leningen waarmee het verzet werd gefinancierd. Alles moest uit de boeken blijven, want de Duitsers mochten niets doorhebben.
Maar om de stakende NS’ers maandenlang financieel te ondersteunen, moest hij toch nog een andere stunt uit zijn krijtstreepmouw schudden. De bewuste meestertruc, de grootste Nederlandse bankfraude ooit, leverde zo’n 51 miljoen gulden op. Dat ging als volgt. De Nederlandsche Bank, uiteraard onder Duits gezag, had talloze schatkistpromessen in de kluis liggen; waardepapieren voor kortlopende staatsleningen van 100.000 gulden per stuk. Wally, een prominent in de vaderlandse bankierswereld, regelde via zijn contacten bij het ministerie van Financiën een hele set nepserienummers, waardoor de papieren zo goed mogelijk konden worden vervalst. Met hulp van de hoofdkassier van DNB werden de echte papieren in de kluis verruild voor de ‘neppe’.
Een enorm potentieel kapitaal, maar daarmee had Van Hall nog geen contanten in handen. Daarvoor werden de valse schatkistpromessen bij een Amsterdamse bank verwisseld voor verhandelbare exemplaren. Vervolgens kon Van Hall de documenten op naam van een vals fonds verzilveren en daarmee de stakende NS’ers ondersteunen.
Het was de kroon op het jarenlange verzetswerk van Van Hall, die drie maanden voordat Nederland werd bevrijd helaas werd betrapt en gefusilleerd. Dat de Nederlandse regering na de oorlog al zijn verzetsleningen keurig terugbetaalde, maakte hij dus niet meer mee.
Dit is een fragment van een artikel uit KIJK 5/2011, in de winkel van 8 april tot en met 5 mei.