De kledingcontainers zitten momenteel weer vol met afgedankt zomergoed dat naar Afrika wordt verscheept. Maar dit komt de textielindustrie daar niet ten goede.

Asantewaa, een kleurrijke vijftiger, zit in haar zelfgemaakte jurk voor haar winkeltje in Accra, de hoofdstad van Ghana. In de container die als haar naaiatelier dient, staat een antieke naaimachine naast een hoopje gekreukt textiel. Druk heeft ze het niet – niet meer. “Vroeger kwam de hele buurt langs met grote lappen stof. Daar maakte ik jurken, broeken en overhemden van. Nu doe ik voornamelijk kledingreparaties. Een heel enkele keer maak ik nog een jurk, bijvoorbeeld voor een huwelijk.”

Kledingdonaties

De Ghanese naaister is uit de markt gedrukt door de overdaad aan tweedehandskleding van buiten Afrika. Want sinds de opkomst van een paar grote, goedkope kledingketens zijn er in de westerse wereld steeds meer voor- delige kleren te krijgen. Die kledingbedrijven hebben uiteraard belang bij fast fashion: hoe vaker wij onze garderobe inwisselen voor iets nieuws, hoe hoger hun omzet. Dus buitelen nieuwe collecties over elkaar heen en kopen we die massaal, om er net zo makkelijk weer afstand van te doen.

T-shirts, broeken, jurkjes en schoenen waar we op uitgekeken zijn, doen we massaal weg. Gelukkig staan er in elke gemeente kledingcontainers die inwoners aanmoedigen om hun ‘oude’ kleren niet zomaar in de prullenbak te mikken, maar aan een goed doel te doneren. Daarnaast proppen verschillende organisaties van tijd tot tijd kledinginzamelzakken in de brievenbus, die ze gevuld weer komen ophalen. Er wordt dus meer dan genoeg gedaan om ons netjes van onze overtollige kleding af te helpen. Maar wat er vervolgens met de afgedankte kledingstukken gebeurt, blijft buiten beeld van het publiek. Wie zich in de materie verdiept, ontdekt dat goede doelen er goede zaken mee doen.

Jaarlijks ontvangen organisaties als Oxfam International en het Leger des Heils bijvoorbeeld tonnen aan kleding die wij niet meer willen. In hun winkels brengen ze die spullen opnieuw aan de man en de opbrengsten zetten ze in voor hun ontwikkelingsprojecten. In principe is dat een mooi systeem. Maar helaas is het de praktijk dat de aanvoer van verse afgedankte kleding veel groter is dan de verkoop via de goededoelenwinkels. Gevolg: miljoenen kledingstukken worden rechtstreeks verscheept, voornamelijk naar Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara. Waar komt die massale donatiedrang vandaan? En wat voor een effect heeft deze grootschalige kledingstroom op de Afrikaanse textielindustrie?

Dit is het begin van het artikel ‘Westerse vuile was’ te vinden in KIJK 10/2018. Deze editie ligt vanaf 20 september tot en met 17 oktober in de winkel.

Meer informatie:

• The Economic Journal: Used‐Clothing Donations and Apparel Production in Africa
• Anthropology Today: Helping or hindering? Controversies around the international second‐hand clothing trade
• CBS News: Your Donated Clothes May Not Be Going To Charity

Tekst: Daaf Borren

Beeld: ANP

De KIJK 50 jaar-special ligt nu in de winkel met daarin de spannendste, opmerkelijkste en grappigste verhalen uit de lange geschiedenis van het blad. Wil je deze editie liever bestellen? Dat kan ook in onze webshop.