We worden zo vaak afgeleid door onze smartphone dat we nu een kortere aandachtsspanne dan een goudvis zouden hebben. Ronald Veldhuizen focuste zich op deze kwestie.

O hallo. Ik was net even met iets anders bezig en had je niet gezien. Wat? O ja, waar mijn column over gaat. Nou, die gaat over – wacht even hoor, ik krijg een appje – waar was ik? Juist ja: mijn column gaat over onze aandachtsspanne. Dankzij het internet en de opkomst van smartphones zou onze aandachtsspanne namelijk zijn gedaald van twaalf naar acht seconden. We houden onze aandacht dus vier seconden minder lang vast. Daarmee komen we zelfs een hele seconde lager uit dan een miezerige goudvis.

Wat? Ik leg even mijn telefoon weg, momentje. Zo. Die is uit. Of die gedaalde aandachtsspanne grote onzin is? Uiteraard is het lariekoek. En wel bedacht door gladde praatjesmakers in plaats van serieuze wetenschappers, zo blijkt.

Acht-seconden-mythe

De acht-seconden-mythe kreeg in 2015 nog flinke persaandacht nadat Microsoft een ‘onderzoek’ publiceerde onder duizenden mensen over hun beeldschermgebruik. Alleen: die acht seconden kwamen helemaal niet in de studie voor. Die voegden de marketeers van Microsoft pas later toe, met als bron de website Statistic Brain. En die lui hebben het ook weer via een kruimelspoor van andere marketingbureaus.

Een universele aandachtsspanne van mensen – of goudvissen – bestaat wetenschappelijk gezien niet eens, schrijft aandachtsonderzoeker Stefan van der Stigchel in zijn nieuwe boek Concentratie over de mythe. Hoe lang we ons ergens onafgebroken mee bezighouden, hangt af van hoe belangrijk en leuk we iets vinden. In de juiste omstandigheden kunnen mensen probleemloos uren ergens op zwoegen of een hele avond een Netflix-serie binge-watchen.

Geen grote krimp

Tot we onze concentratie verliezen. We raken verveeld of iets belangrijkers pakt onze aandacht. Voor een oermens was concentratieverlies juist een handige eigenschap: wanneer er plotseling iets verandert – er komt bijvoorbeeld een leeuw op je af – is het slim om te stoppen met waar je mee bezig was.

Smartphone-bliepjes zijn meestal minder levensbedreigend dan leeuwen, dus ik snap wel dat mensen zich opwinden over hoe technologie steeds vernuftiger onze aandacht opslokt. Als je niet oppast, gebeurt dat ook vaker dan je zou willen. Maar met een Grote Krimp der Aandachtsspanne heeft dat – gelukkig – niks te maken.

Deze column verscheen eerder in KIJK 4/2019.

Heb jij de KIJK 50 jaar-special al met daarin de spannendste, opmerkelijkste en grappigste verhalen uit de lange geschiedenis van het blad? Zo niet, dan kun je hem nu in onze webshop bestellen!