Nobelprijs geneeskunde voor onderzoek naar cellen en zuurstof

Laurien Onderwater

07 oktober 2019 12:05

De Nobelprijs voor fysiologie of geneeskunde is gezamenlijk toegekend aan William G. Kaelin, Sit Peter J Ratcliffe en Gregg L. Semenza.

De wetenschappers ontvangen de felbegeerde prijs voor hun onderzoek naar hoe cellen zich aanpassen aan de beschikbaarheid van zuurstof, dat werd vanmorgen bekendgemaakt in Solna, Zweden.

Zuurstof (O2, officieel dizuurstof geheten) is essentieel voor leven en maakt een vijfde van het volume van de aardatmosfeer uit. Alle aerobe organismen hebben zuurstof nodig voor onder andere de omzetting van voedsel in energie. Het belang van zuurstof is al eeuwen bekend, maar hoe cellen zich aanpassen aan veranderingen in zuurstofniveaus was lange tijd onbekend.

De Amerikaan William G. Kaelin (Harvard University), de Brit Sir Peter J. Ratcliffe (John Radcliffe Hospital) en de Amerikaan Gregg L. Semenza (Johns Hopkins University School of Medicine) brachten daar verandering in. Ze ontdekten hoe cellen de veranderende zuurstofbeschikbaarheid kunnen waarnemen en hoe ze zich hier vervolgens op aanpassen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Baanbrekend

De wetenschappers ontdekten onder andere een ‘zuurstofsensor’: een mechanisme waardoor cellen weten hoeveel zuurstof er voorhanden, zodat ze erop kunnen reageren. Door dit baanbrekende werk weten we veel meer over hoe verschillende zuurstofniveaus belangrijke processen in ons lichaam reguleren. Dankzij zuurstofsensors kunnen cellen bijvoorbeeld hun stofwisseling aanpassen aan lage zuurstofgehaltes, dit gebeurt onder andere in onze spieren tijdens intensieve training.

De ontdekkingen van de Nobelprijs-laureaten hebben de weg vrijgemaakt voor veelbelovende nieuwe strategieën om bloedarmoede, kanker en vele andere ziekten te bestrijden. Door cellen zo te manipuleren dat ze ‘denken’ dat er te weinig zuurstof is (hypoxie genoemd), kunnen er bijvoorbeeld extra rode bloedcellen (die verantwoordelijk zijn voor het transport van zuurstof en koolstofdioxide) worden aangemaakt. Iets wat mensen met bloedarmoede hard nodig hebben.