Zo’n vier miljard jaar geleden ontstond het leven op aarde. Maar de meeste fossielen dateren pas van ongeveer een half miljard jaar geleden. Wat is er in die tussenliggende mysterieuze periode gebeurd?

Het lijkt wel of het leven zo’n 540 miljoen jaar geleden pas echt begon. Tijdens de zogeheten Cambrische explosie (541-485 miljoen jaar geleden) ontstonden in een relatief kort tijdsbestek ineens heel veel nieuwe soorten organismen. Van dieren als kreeftachtigen, vissen en amfibieën, tot planten en schimmels. In de periode daarvoor, het Precambrium, gebeurde er vrijwel niets, was lang de gedachte: er ontstonden alleen wat losse cellen die nauwelijks een spoor achterlieten in gesteenten. Een behoorlijk saaie tijdsperiode dus.

Black box of life

Maar is dit daadwerkelijk zo? Nee. In de vroege jeugd van de aarde gebeurden er juist veel spannende dingen. Het Precambrium was namelijk het tijdperk voor alle essentiële stappen die nodig waren voor het ontstaan van het complexe leven zoals we het nu kennen. Stappen zoals de vorming van de allereerste organismen, de overgang van simpele cellen naar ingewikkelde cellen, en van eencellige naar meercellige organismen. Onderzoek naar deze zogenoemde black box of life is niet zo eenvoudig, maar dankzij nieuwe ontdekkingen hebben wetenschappers de laatste jaren een aardig beeld gekregen van wat zich zo lang geleden op aarde afspeelde.

Dit is het begin van het artikel ‘Gat in de evolutie’ te vinden in KIJK 11/2019. Deze editie ligt in de winkel vanaf 17 oktober tot en met 20 november.

Meer informatie:

• PBS Eons: From the Cambrian Explosion to the Great Dying
• de Volkskrant: Ontdekt: wonderwereld vol zeebeesten uit ‘oerknal’ van het leven
• NRC: Hoe de eerste dieren zich verplaatsten

Tekst: Marysa van den Berg

Openingsbeeld: ALAMY/IMAGESELECT

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!