Kosmische indringer onder de loep

Naomi Vreeburg

16 oktober 2019 10:59

2I/borisov

De interstellaire komeet 2I/Borisov, die op het moment door ons zonnestelsel schiet, zou opmerkelijk onopmerkelijk zijn…

Herinner je je ‘Oumuamua nog? Deze ruimterots, afkomstig uit een ander zonnestelsel, bracht ons in 2017 een bezoek en had een opmerkelijk uiterlijk: vreemde kleur, sigaarvorm. Ook bewoog het hemellichaam zich vreemd door ons zonnestelsel.

Op 30 augustus van dit jaar spotte de Russische amateur-astronoom Gennady Borisov een andere kosmische indringer, een komeet die nu bekendstaat als 2I/Borisov. Of deze gast er net zo ongewoon uitziet als ‘Oumuamua? Nee, zo blijkt uit onderzoek van de Poolse astronoom Piotr Guzik en zijn team, waaronder onderzoekers Inés Pastor Marazuela (Universiteit van Amsterdam) en Giacomo Cannizzaro (Radboud Universiteit).

Niet verrassend

Beelden van de William Herschel-telescoop op La Palma, Spanje en de Gemini North-telescoop op Mauna Kea, Hawaii hebben de zogenoemde coma van 2I/Borisov onthuld. Een coma is de nevelige wolk van stof en gas om de kern van een komeet. Ook tonen de beelden de korte, dikke staart van de indringer. Zowel de coma als de staart worden gevormd wanneer ijs op het komeetoppervlak vervluchtigt in gas.

Verder blijkt na observatie dat de kern van de komeet zo’n 2 kilometer breed is, onder andere cyanide en koolstofmoleculen bevat én zo’n 2 kilogram stofdeeltjes per seconde het heelal in slingert. Al deze gegevens zijn niet verrassend voor astronomen. 2I/Borisov had net zo goed een komeet afkomstig uit ons eigen zonnestelsel kunnen zijn, melden verschillende media.

Maar dit laatste vindt astronoom Lucas Ellerbroek van de Universiteit van Amsterdam, en niet betrokken bij het onderzoek, een voorbarige conclusie. Nog niet alle brillen zouden zijn opgezet om vast te stellen dat de komeet op alle vlakken gewoontjes is, laat Ellerbroek weten.

Afscheid 2020

Volgens berekeningen is de komeet een aantal jaar geleden ons zonnestelsel binnengedrongen. Op het moment bevindt 2I/Borisov zich tussen Mars en Jupiter. Waar de komeet precies vandaan komt, is nog altijd onzeker, maar een andere Poolse astronoom heeft inmiddels de banen van 2I/Borisov bestudeerd en concludeert dat de komeet weleens afkomstig zou kunnen zijn van de dubbelster Kruger 60 die zich op 13 lichtjaar van de aarde bevindt.

Pas in de loop van 2020 zal hij ons zonnestelsel verlaten en moeten we afscheid nemen van onze gast. Maar we kunnen er volgens sommige onderzoekers nog wel een ruimtesonde naartoe sturen als 2I/Borisov al uit ons zonnestelsel is verdwenen. Deze kan de komeet nog beter bestuderen. Goed idee? Ellerbroek: “Het zou fantastisch zijn.”

Bronnen: Nature Astronomy, The Guardian, De Volkskrant

Beeld: Gemini Observatory/NSF/Aura/EPA

KIJK 10/2019Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!