Stamcellen herstellen hart op onverwachte wijze

Eline Feenstra

29 november 2019 15:59

Stamceltherapie kan het hart herstellen na een hartinfarct, maar dit gebeurt op een heel andere manier dan in eerste instantie werd gedacht.

Stamceltherapie. Een hot topic als het gaat om hedendaags onderzoek. Waar eerst gedacht werd dat de therapie een aangedaan hart kan herstellen door het vervangen van de beschadigde en dode cellen, blijkt dit toch anders te gaan, zo schrijven onderzoekers in Nature.

Door levende of zelfs dode stamcellen te injecteren in het hart van een muis, ontstaat er een ontstekingsreactie. Vervolgens zet het lichaam een wond helende reactie ingang, een reactie die de mechanische eigenschappen van het hart lijken te verbeteren. Maar wat gebeurt er nou precies?

Lees ook:

Immuunreactie

Macrofagen, de afvaletende cellen van ons afweersysteem, liggen ten grondslag aan dit mechanisme. Na het inspuiten van de stamcellen, ontstaat er een immuunreactie die de activiteit van de cellen rondom het beschadigde gebied meteen verandert. Wanneer het hart begint te helen ontstaat er een beter geoptimaliseerd litteken, bestaande uit minder bindweefsel, waardoor het makkelijker voor het hart wordt om samen te trekken.

De onderzoekers testten twee soorten stamcellen in de muizenhartjes: beenmergcellen en zogeheten ‘voorlopercellen’ die kunnen doorgroeien tot hartcellen. Tijdens het testen bleek tot hun grote verbazing dat naast deze cellen, dode cellen hetzelfde effect teweeg konden brengen. En zelfs het chemische component zymosan, speciaal ontworpen om een immuunreactie te initiëren, zette eveneens een helend proces in gang met zelfs nóg betere resultaten tot gevolg.

Directe injectie

Hoewel bij eerdere studies in mensen de stamcellen uit veiligheidsoverwegingen in de bloedbaan gespoten zijn, blijkt dit minder effectief te zijn. Volgens de onderzoekers is het beter om de stamcellen direct in het beschadigde gebied van het hart te spuiten. Dit is immers de plek waar de heling plaats moet vinden. Exact hier moeten de macrofagen hun magie verrichten.

“Dit is een van de belangrijkste observaties in deze studie”, zegt hoogleraar analytische chemie en micro-engineering Sabeth Verpoorte (Groningen Research Institute of Pharmacy, Rijksuniversiteit Groningen). “Hier komen dan de biomedische engineers om de hoek kijken. Zij kunnen vervolgens technologieën ontwikkelen om stamcellen en eventuele geneesmiddelen meer gericht in het lichaam aan te leveren.”

Verpoorte vervolgt: “In de afgelopen jaren is immuuntherapie voor het behandelen van kanker veel in het nieuws geweest. Misschien is het dan ook niet zo verbazingwekkend dat het afweersysteem ook zo’n belangrijke rol kan spelen in het genezen van beschadigd hartweefsel. Het blijft fascinerend hoe het menselijk afweersysteem ingezet kan worden binnen de geneeskunde voor het behandelen van bepaalde ziektes.”

Bronnen: NatureEurekAlert!

KIJK 12-2019Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK