Tijdens de feestdagen wordt er weer het nodige gedronken. Eerst een aperitief, dan een glas wijn bij het eten en na de koffie nog een lekker likeurtje. Maar heb je je ooit afgevraagd hoe die (alcoholische) drankjes er onder de microscoop uitzien? Dit zijn de kleurrijke resultaten.

Kandinsky-cocktail

Voor je aan tafel gaat, moeten de spijsvertering en de speekselproductie op gang worden gebracht. Dat doe je met een aperitief, zoals sherry, martini of een cocktail. De White Russian die hier is afgebeeld – gemaakt van wodka, koffielikeur en room – is ook een goede eetlustopwekker. Deze microscopische foto doet denken aan een schilderij van de Russische kunstenaar Wassily Kandinsky. Toch heeft het drankje, in tegenstelling tot Kandinsky, geen enkele Russische oorsprong. De cocktail wordt alleen zo genoemd omdat het hoofdingrediënt wodka is.

Borrelbubbels

Bruin bier: je bent er gek op of je vindt er niks aan. Het is namelijk erg zoet en heeft een laag alcoholpercentage. Hoe dat komt? Doordat de gistcellen niet genoeg tijd hebben gekregen om alle suikers om te zetten in koolzuurgas (hier afgebeeld in de vorm van kleurrijke bubbels) en alcohol. Hierdoor blijft er veel suiker over, met als resultaat weinig alcohol. Staat er oude kaas, geroosterd vlees of gegrilde vis op het kerstmenu? Dat komt goed uit, want bruin bier past daar perfect bij. Vind je het echt niet te drinken, dan kun je er ook mee koken; een bierstoofpotje bijvoorbeeld.

Scheurbuikremedie

Niet iedereen is verzot op alcoholische dranken. Gelukkig zijn er voor deze mensen genoeg non-alcoholische alternatieven, zoals het hier afgebeelde sinaasappelsap. In vroeger tijden werd er door zeevarenden helemaal geen jus d’orange gedronken, of sowieso geen vitamines genuttigd, terwijl juist zij het zo hard nodig hadden. Een langdurig vitamine-C-tekort leidt namelijk tot scheurbuik, met zwellingen, bloedingen en algehele malaise tot gevolg. Anno 2018 wordt sinaasappelsap juist bij de vleet gedronken. En dat is op zich prima, want in een glas jus zit veel vitamine C (we negeren maar even het feit dat er ook zo’n zeven suikerklontjes in zitten). En voor degenen die toch liever een scheutje alcohol in hun drankje hebben: dit vruchtensap is natuurlijk geweldig te verwerken in cocktails.

Wijnkristallen

Tijdens het eten drink je een goed glas wijn: witte bij vis, en rode als er bijvoorbeeld wild op tafel komt. De laatste variant zie je hier. Of beter gezegd: een rode wijnkristal. Dit effect wordt bereikt door een druppel van het druivennat op een glazen plaatje te laten opdrogen, waarbij de alcohol verdampt. Vervolgens leg je het onder de microscoop, et voilà, je ziet de rode drank in een heel ander licht. De regenboogkleuren zijn het gevolg van het licht dat door de kristallen wordt gebroken. Net als in een prisma.

Schoonmoeders recept

Met het toetje achter de kiezen, is het voor sommigen tijd voor een oppeppend bakje koffie… of voor een digestief. Een limoncello is dan een goed idee. Deze Italiaanse likeur wordt traditioneel van citroenen uit Sorrento gemaakt. Tegenwoordig mogen de gele vruchten ook uit andere regio’s worden gehaald, maar alleen als de citroenen uit de omgeving van Sorrento komen, krijgt de limoncello de naam Liquore di Limone di Sorrento I.G.P. IGP staat voor Indicazione geografica protetta en betekent ‘beschermde geografische aanduiding’. Saillant detail: de limoncello die hier onder de microscoop ligt, is door de schoonmoeder van de fotograaf gemaakt.

Met of zonder e

Je hebt whisky en je hebt whiskey. Die extra e in whiskey zegt niets over de smaak, maar over waar de gedistilleerde drank vandaan komt. De Ieren zouden hebben bedacht om hun drank – volgens hen uiteraard de beste – whiskey te noemen. Zo wilden ze een onderscheid maken met het ‘bocht’ dat uit Schotland kwam. De Amerikanen namen de Ierse schrijfwijze over, terwijl de rest van de wereld whisky aanhoudt. Wat we op deze foto zien, is Tennessee-whiskey uit de VS. Die drank mag alleen zo heten als hij volgens het zogeheten Lincoln County Process wordt gemaakt. Daarbij gaat de whiskey tijdens de filtering door houtskool van esdoorn, wat hem zijn typische smaak geeft.

Instant-oppepper

Na een vijfgangendiner kun je wel een oppepper gebruiken. Sommige mensen hebben een duur espresso-apparaat, terwijl anderen het bij een kop oploskoffie houden. En dat is precies wat je hier ziet: instantkoffiekorrels (goed Scrabble-woord). De korrels zijn weergegeven met behulp van differentiële interferentiecontrastmicroscopie (een nog beter Scrabble-woord). Dankzij deze techniek wordt het contrast in ongekleurde samples verbeterd. En daardoor kunnen we zoveel kleuren onderscheiden in wat normaal gesproken doodsaaie bruine korrels zijn. Iemand zin in een straf bakkie?

Sterrendrank

Als alle kerstdiners – en de bijbehorende drank – naar binnen zijn gewerkt, kun je je gaan verheugen op het ontkurken van de champagnefles op oudejaarsavond. Wat deze foto laat zien. Het bekendste champagnehuis is ongetwijfeld Moët et Chandon, met als beste product Dom Pérignon, vernoemd naar de zeventiende-eeuwse Franse monnik aan wie het uitvinden van deze mousserende wijn wordt toegeschreven. Toen hij het bruisende vocht voor het eerst proefde, zou hij “Kom snel, ik proef de sterren!” hebben geroepen. Hoewel hij dat best gezegd kan hebben, is Dom Pérignon niet de uitvinder van de champagne. Wie dan wel blijft onderwerp van discussie. Enfin, dat maakt voor nu ook niet uit. Proost!

Deze beelden zijn afkomstig van het beeldverhaal ‘Rondje van KIJK!’ te vinden in KIJK 1/2019.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!