Zo overleven microben ín de zeebodem

Naomi Vreeburg

12 maart 2020 08:59

zeebodem

Hoe weten micro-organismen het honderden meters diep in de zeebodem uit te houden? Onderzoekers lichten nu een tipje van de sluier op.

Een bestaan ver onder de zeebodem is op zijn zachtst gezegd een uitdaging. Levensbronnen zijn er schaars; het zeewater moet ze meevoeren door breuken in het gesteente van de bodem. Voor de organismen die hier wonen, betekent dit dat ze maar weinig energie tot zich kunnen nemen om te overleven.

Hoe krijgen sommige microben het dan toch voor elkaar om te gedijen in deze extreme omstandigheden? Wetenschappers van het Woods Hole Oceanographic-instituut hebben het uitgezocht en hun resultaten gepubliceerd in het vakblad Nature.

Lees ook:

Monsters opduiken

Drie maanden lang waren de wetenschappers aan boord van een onderzoeksschip om bodemgesteente te verzamelen. Ze voeren naar de Atlantis Bank, een onderzeese berg in het zuiden van de Indische Oceaan. Tektonische activiteit in dit gebied legt een deel van de zeebodem gedeeltelijk bloot, waardoor de onderzoekers gemakkelijker samples op konden vissen. (De afbeelding hierboven laat één van de samples zien.)

Deze monsters namen ze mee naar hun lab waar ze op zoek gingen naar genetisch materiaal en andere organische moleculen. Hiervoor pasten de onderzoekers verschillende methodes toe. Zo analyseerden ze bijvoorbeeld het gevonden messenger-RNA (mRNA), het genetische materiaal dat een centrale rol speelt in de aanmaak van verschillende eiwitten. En maten ze de activiteit van enzymen. “Samen schetsen de verkregen data een verhaal”, zegt microbioloog Virginia Edgcomb in het persbericht.

Autotrofe levensstijl

De wetenschappers vonden zo namelijk aanwijzingen dat er microben honderden meters diep in de zeebodem bestaan die koolstof in hun cellen opslaan om te raadplegen als het echt nodig is. De microbiologen ontdekten bovendien meer mogelijke trucjes die de kleine organismen toepassen om te overleven. Zoals energie genereren uit stikstof en zwavel, vitamine E en B12 produceren, aminozuren recyclen, en koolstof uit zogenoemde polycyclische aromaten plukken.

Hoogleraar microbiologie Huub Op den Camp van de Radboud Universiteit Nijmegen noemt het desgevraagd een gedegen onderzoek. “De huidige moleculaire technieken maken een hoop zichtbaar van de potentiële activiteiten in zo’n ecosysteem zonder dat er gekweekt hoeft te worden. Er lijkt sprake van een ecosysteem met mogelijkheden voor een autotrofe lifestyle, bijvoorbeeld gebaseerd op methaan, waterstof en koolstofdioxide.”

De micro-organismen hebben simpelweg geen vette hap nodig om te overleven in de diepte van de zeebodem.

Bronnen: Nature, Woods Hole Oceanographic Institution via EurekAlert!

Beeld: Frieder Klein, Woods Hole Oceanographic Institution

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!