Planeetjager CHEOPS meet eerste exoplaneet

Karlijn Klei

19 april 2020 11:59

CHEOPS

Vanaf eind april gaat de kleine satelliet informatie over tal van mysterieuze exoplaneten verzamelen. Gedetailleerder dan ooit, belooft het CHEOPS-team.

ESA’s CHEOPS is klaar voor actie. De kleine satelliet, die na een moeilijke start toch eind december 2019 gelanceerd werd, is met vlag en wimpel voor het scala aan in-flight tests geslaagd. Vreugde bij de ruimtevaartorganisatie, want de eerste metingen die de sonde tijdens de laatste weken van zijn ‘proeftijd’ deed,  zijn boven verwachting nauwkeurig. Dat belooft veel moois voor de toekomst.

Lees ook:

Planeetjager

Dankzij onder meer ruimtetelescopen TESS en Kepler weten van het bestaan af van meer dan vierduizend exoplaneten; planeten die niet rond onze zon, maar rond andere sterren draaien. Veel verder dan dat gaat het hij het leeuwendeel helaas niet: we weten dat ze er zijn, maar informatie over hun structuur, ontstaan en ontwikkeling ontbreekt.

Daar ligt dan ook het doel van de CHEOPS-missie (Characterising Exoplanet Satellite). Door onder meer heel exact hun grootte te bepalen, moet de slechts 1,5 meter grote satelliet, de duizenden mysterieuze werelden verder in kaart brengen. In het bijzonder moet het ruimtevaartuigje planeten die kleiner zijn dan Saturnus nader bestuderen.

Testing, testing

Voor CHEOPS aan die nobele taak kon beginnen, moest hij natuurlijk eerst goed getest worden. Dat deed het ESA-team onder meer door de satelliet naar al heel stabiele, goed beschreven sterren te laten kijken. Omdat ze wisten wat daar aan metingen uit moest komen, kon het team heel eenvoudig eventuele meetfouten spotten.

Die waren er niet. Beter nog, de metingen van de kleine satelliet overtroffen de verwachtingen van het team. Tijdens de laatste twee weken van de testperiode observeerde CHEOPS een handvol exoplaneten terwijl ze voor hun tweetal sterren langs bewogen.

De metingen van CHEOPS’ eerste exoplaneet, KELT-11b, zijn nauwkeuriger dan ooit. Klik om te vergroten. © ESA/Airbus/CHEOPS Mission Consortium

Klaar voor actie

Een van de exoplaneten die CHEOPS onder de loep nam was KELT-11 (openingsbeeld) op 320 lichtjaren van aarde. Daarvan bepaalde de satelliet dat de diameter 181.600 kilometer moet zijn, met een foutmarge van slechts 4300 km. Dat is vijfmaal nauwkeuriger dan de metingen vanaf aarde. “Dit is een voorproefje van wat we de komende maanden en jaren met CHEOPS kunnen bereiken”, zei ESA’s Willy Benz.

Eind deze maand begint CHEOPS met het echte werk. De eerste exoplaneten die door de satelliet onder de loep genomen gaan worden zijn een hete super-aarde genaamd 55 Cancri e, bedekt met oceanen van lava, en warme Neptunus GJ 436b, die langzaamaan zijn atmosfeer aan het verliezen is. We zijn benieuwd!

Bronnen: ESA

Beeld: ESA; ESA/Airbus/CHEOPS Mission Consortium

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!