Kritisch zijn is goed. Maar als je je kop zó diep in het zand steekt dat de ernst van de coronapandemie niet tot je doordringt, dan ga je een tikkeltje ver.
Onder #FilmYourHospital sporen ‘corona-ontkenners’ mensen op sociale media aan lokale ziekenhuizen te bezoeken en foto’s te maken, om te bewijzen dat de COVID-19-pandemie een groot broodjeaapverhaal is. Weer een voor op de lijst ‘gevaarlijke kul omtrent SARS-CoV-2’.
Lees ook:
‘Lege ziekenhuizen’
Je zou denken dat de besmettings- en sterftecijfers van COVID-19, en de vergaande maatregelen die wereldwijd zijn ingevoerd om verdere verspreiding van het daarvoor verantwoordelijke SARS-CoV-2 tegen te gaan, voldoende zouden zijn om deze pandemie serieus te nemen. Toch zijn er mensen die geloven dat het allemaal niet zo ernstig is. Sterker nog, er zijn mensen die er zeker van zijn dat we allemaal voor het lapje gehouden worden en er helemaal geen coronavirus is.
Deze corona-ontkenners vinden elkaar onder meer op sociale media onder #FilmYourHospital. Het achterliggende idee van de hashtag is beeldmateriaal te verzamelen van ogenschijnlijk lege ziekenhuizen. Als parkeerplaatsen en wachtkamers van ziekenhuizen leeg zijn, zo redeneren deze mensen, kán de pandemie niet zo ernstig zijn als overheden, gezondheidsorganisaties en de media suggereren.
Natuurlijk is er een simpele verklaring voor een aantal ogenschijnlijk lege ziekenhuizen (lees: wachtkamers en parkeerplaatsen): juist in de zorg draaien de veiligheidsmaatregelen op volle toeren. Alleen al het gebrek aan bezoekers en de extreme daling van ‘reguliere’ patiënten is voldoende om in sommige gevallen een vertekenend beeld te geven van hoe overvol ziekhuizen momenteel zijn.
Gevaarlijke kul
Een onderzoek naar de hashtag werd gedaan door het sociale media-lab van de Ryserson-universiteit. Dat wees uit dat, hoewel het gros van de bijna 100.000 geanalyseerde tweets met de hashtag afkomstig is van accounts met een beperkt bereik, de ‘beweging’ vooral in het begin sterk werd aangewakkerd door een handvol conservatieve Amerikaanse politici en extreem rechtse politieke activisten. Later werd de ‘lege-ziekenhuizentheorie’ op sociale media vooral op de been gehouden door aanhangers van de Amerikaanse president Donald Trump.
Hoewel we in een andere situatie complottheorieën als deze misschien met een diepe zucht zouden afdoen, lijkt dat nu moeilijker. De gevolgen van het verspreiden van dergelijke misinformatie over SARS-CoV-2 kan immers heel ernstige gevolgen hebben. Niet alleen worden mensen opgehitst om ziekenhuizen binnen te gaan, als mensen ervan overtuigd zijn dat de coronapandemie lariekoek is, lappen ze de regels aan hun laars en gaan ze (massaal) de straten weer op. Met alle gevolgen van dien.
Helaas zijn er een hoop mensen vatbaar voor dergelijke kul. Mocht je twijfelen over een nieuwtje dat je tegenkomt, raadpleeg dan een factcheck-site. De Berkeley-universiteit in Californië heeft een lijst opgesteld van betrouwbare websites, die je hier vindt.
Bronnen: covid19misinfo.org, Twitter
Meer weten over complotten rondom het coronavirus? Beluister dan hier onze podcast!