Scheetachtig kreeftgeluid kilometers ver te horen

Karlijn Klei

22 mei 2020 14:59

langoest

De rode langoest maakt de ‘bijzondere geluiden’ door zijn antennes over de vijlachtige structuur onder zijn ogen te wrijven.  

Als er een beestje de titel ‘klein maar luid’ verdient, is het wel de krekel. Door de bovenkant van een vleugel langs de onderkant van de andere vleugel te halen, produceren de insectjes een tjirpend geluid dat bijzonder luid is voor hun kleine postuur. Aquatische tegenhanger, de kreeft, blijkt er ook wat van te kunnen. Het geluid, dat iets minder elegant klinkt dat het getjirp van de krekel, zou onder water mogelijk meer dan drie kilometer verderop nog te horen zijn.

Lees ook: Wetenschappers ontdekken geheim bidsprinkhaankreeft

Antennegeluid

Dat stelt een team Franse en Amerikaanse onderzoekers naar aanleiding van hun onderzoek naar het gedrag van de rode langoest (Palinurus elephas). De kreeftensoort komt voornamelijk voor in de Zuid-Europese wateren. Het dier wrijft de toppen van zijn antennes over een vijlachtige structuur onder zijn ogen (Engels: antennal rasping), wat een geluid produceert dat stiekem toch wel heel veel van een serie scheten weg heeft.

De onderzoekers plaatsten onderwatermicrofoons op 0,5 tot 100 meter afstand van in totaal 24 kreeften langs de noordwestkust van Frankrijk. Zo mat het team maar liefst 1560 van de ‘scheten’. Dat de langoesten het geluid maken, wisten onderzoekers al. Maar details ontbraken.

‘Size matters’

Het team ontdekte dat de grootte van de kreeften een belangrijke rol speelt in hoe ver het geluid zich door het water kan bewegen. De ‘scheten’ van de grotere exemplaren waren bij 100 meter nog te horen. Die van de kleinsten werden tot slechts 10 meter verderop gemeten.

Op basis van de data voorspelt het team dat grote kreeften (2 kg) bij weinig achtergrondgeluid, tot een afstand van 3 kilometer nog te horen moeten zijn.

Akoestisch monitoren

Het geluid is leuk, maar om scheetgrappen te maken, werd het onderzoek natuurlijk niet gedaan. Het team hoopt ermee bij te dragen aan manieren om de rode langoest te monitoren. De soort heeft het namelijk zwaar, en ‘verdiende’ door de gevolgen van onder meer overbevissing een plekje op de Rode Lijst van bedreigde soorten.

Bij akoestisch monitoren worden microfoons gebruikt om middels de geluiden die het een soort maakt, informatie te verzamelen over diens populatiegrootte, -dichtheid en activiteit. Zo kunnen onderzoekers gevoelige soorten op een niet-invasieve manier in de smiezen te houden. Hoewel de techniek al gebruikt werd bij conservatie van een aantal aquatische zoogdieren en vissen, was er niet voldoende informatie over de voortbeweging van de kreeftgeluiden om de techniek ook bij deze bijzondere dieren toe te passen.

Het onderzoek werd gepubliceerd in vakblad Nature Scientific Reports.

Bronnen: Nature Scientific Reports, EurekAlert!, IFLScience

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!