‘Titan trekt veel sneller weg van Saturnus’

Laurien Onderwater

10 juni 2020 15:00

Saturnus' maan Titan

Het is bekend dat maan Titan zich langzaam maar zeker van Saturnus verwijdert, maar volgens een nieuwe studie gebeurt dit een stuk sneller dan gedacht.

Op mensenschaal lijken de hemellichamen in onze zonnestelsel allemaal netjes op hun plek te blijven. Bekijk je het echter op de kosmische schaal, dan is er in de loop der tijd heel wat veranderd en zullen er in de toekomst ook nog veel veranderingen plaatsvinden. Een voorbeeld hiervan is Saturnus’ maan Titan die met een slakkengang van de gasreus vandaan beweegt. Althans, zo werd aangenomen. Maar nieuwe metingen wijzen nu uit dat dit veel sneller gebeurt.

Lees ook:

Afstandelijk

Dat Titan – de enige maan in het zonnestelsel met een atmosfeer – steeds verder weg van Saturnus beweegt, wordt veroorzaakt door de getijdenkrachten die de gasreus en de maan op elkaar uitoefenen. Hetzelfde gebeurt bij ‘onze’ maan en de aarde. De natuurlijke satelliet veroorzaakt, terwijl die om de aardbol draait, bewegingen in het binnenste van de planeet die vervolgens energie opwekken.

Op den duur wordt die energie overgedragen op de maan en daardoor verwijdert de satelliet zich steeds verder van de aarde. Dankzij laserreflectoren, die Buzz Aldrin en Neil Armstrong in 1969 op de maan plaatsten, weten we dat de afstand tussen de twee hemellichamen elk jaar met 3,8 centimeter toeneemt.

Dynamische evolutie

Titan
Artistieke impressie van Saturnus met zijn maan Titan en op de voorgrond ruimtescheepje Cassini.

Voor Titan en Saturnus zou die afstand slechts 1 millimeter bedragen, maar die theorie moeten astronomen nu van tafel vegen. De afstand tussen Saturnus en zijn grootste maan neemt namelijk per jaar met 11 centimeter toe. Dat concludeert een team van sterrenkundigen nadat het jarenlang metingen en berekeningen heeft gedaan. De gegevens die hiervoor nodig waren, had het inmiddels gepensioneerde ruimtescheepje Cassini verzameld.

Dat Titan sneller van Saturnus vandaan ‘drijft’, betekent dat de maan 4,5 miljard jaar geleden veel dichter bij de planeet is ontstaan. In de daaropvolgende jaren is Titan gemigreerd naar zijn huidige baan op een afstand van ongeveer 1,2 miljoen kilometer van de gasreus.

Planeetonderzoeker Yamila Miguel van de Sterrewacht Leiden is te spreken over het uitgevoerde onderzoek. “Hoewel het voor ons mensen niet zo lijkt, is het zonnestelsel vanaf het begin erg dynamisch geweest. We denken dan ook niet dat planeten zijn gevormd op de plek waar ze nu zijn, en dit geldt ook voor de manen. Daarom zijn waarnemingen als deze zo belangrijk: ze helpen ons de dynamische evolutie van ons zonnestelsel beter te begrijpen.”

Het onderzoek is gepubliceerd in Nature Astronomy.

Bronnen: Nature Astronomy, Gizmodo, Alles over sterrenkunde

Beeld: Francesco Fiori, Radio Science and Planetary Exploration Lab

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!