Hightech 3D-röntgenfoto’s brengen nieuwe inzichten over de leefomstandigheden en mogelijke doodsoorzaken van een gemummificeerde kat, slang en vogel uit het oude Egypte.

In het oude Egypte was het gebruikelijk om rijke burgers na hun dood te mummificeren. De lichamen van farao’s werden ondergebracht in graftombes samen met alles wat ze nodig hadden voor een succesvol bestaan in het hiernamaals. Daarom werden ook dieren gemummificeerd, die zouden dienen als huisdier of als voedselbron. Daarnaast waren mummiedieren belangrijke offers voor de tempelgoden.

Het Egypt Centre van de Swansea Universiteit in Wales was al enige tijd in het bezit van dit soort mummiedieren. Tot nu was er echter niet veel over deze beesten bekend. Haarscherpe 3D-scans van drie gemummificeerde dieren – een slang, een vogel en een kat – brachten hier verandering in. Ze geven een bijzonder kijkje in de leefomstandigheden en mogelijke doodsoorzaken, zo’n 2000 jaar geleden.

Lees ook:

• Bijzonder: stemklanken van een 3000 jaar oude mummie
• Hoe lang kunnen de piramides in Egypte blijven staan?

3D-model

Hiervoor maakten Richard Johnston en zijn team gebruik van X-ray micro CT-scanning, een techniek om extreem gedetailleerde röntgenfoto’s mee te kunnen maken. De beelden worden vervolgens samengevoegd tot een 3D-model die onderzoekers op virtuele wijze of als 3D-printmodel kunnen analyseren. Zo kunnen zelfs de kleinste botten en tanden van de mummieoverblijfselen helpen bij de identificatie van de dieren.

Ritueel

Nauwkeurige metingen van de 3D-botten van de vogelmummie wijzen erop dat het om een torenvalk (Falco tinnunculus) gaat, zo schrijven de onderzoekers in Scientific Reports. Over de kat weet het team meer te vertellen. De kleine structuur en vorm van de schedel verklappen dat het waarschijnlijk om een gedomesticeerde Afrikaanse kat ging. Analyse van de tanden (en vooral niet doorgebroken tanden) en botten wijzen erop dat het beestje slechts vijf maanden oud was. Ook troffen ze een gebroken nek aan. Waarschijnlijk met opzet, menen de onderzoekers, om de nek in een rechte positie te plaatsen tijdens het mummificeren.

De slang waarborgt misschien wel het bijzonderste verhaal. Hier gaat het om een jonge Egyptische Cobra (Naje haje). Tijdens zijn leven zou hij weinig toegang hebben gehad tot water, zo blijkt uit schade in de nieren en tekenen van jicht. Botbreuken in het reptiel laten bovendien zien dat het dier op brute wijze om het leven is gekomen. Ook zijn er aanwijzingen dat zijn bek is opengetrokken, waarschijnlijk als onderdeel van het mummificatieritueel.

Bronnen: Scientific Reports, Swansea universiteit via EurekAlert!

Beeld: Swansea University

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!