Schadelijke schimmel wordt mak schaap

Naomi Vreeburg

01 oktober 2020 09:00

schimmel

Dit virus tovert een dodelijke schimmel om tot beste vriend van planten, zo ontdekten Chinese wetenschappers.

Misschien ken je het wel: degene aan wie je een hartgrondige hekel had op de middelbare school, is nu al jaren je beste vriend. Zo’n soort anekdote is ook van toepassing op koolzaad. Deze plant zag een grote vijand onlangs veranderen in een goede kameraad. Dit allemaal dankzij de tussenkomst van het zogenoemde mycovirus.

Lees ook:

Boost

Koolzaad, de plant met gele bloemen die we vooral kennen van de gelijknamige olie, vormt ook een belangrijk bestanddeel van krachtvoer voor vee. Bovendien wordt het gewas gebruikt voor de productie van biodiesel. Maar oogsten kunnen flink tegenvallen als gevolg van Sclerotiënrot, een ziekte veroorzaakt door de schimmel Sclerotinia sclerotiorum. Deze microbe veroorzaakt stengelrot en doodt de plant binnen een paar dagen na besmetting.

Klinkt niet echt als fijn gezelschap dus. De onderzoekers, die onlangs een paper publiceerden in het vakblad Molecular Plant, vonden echter een goedaardige variant van de schimmel. Deze bleek geïnfecteerd met een mycovirus. In plaats van de plant te doden, leefde deze schimmel vreedzaam samen met het koolzaad.

Sterker nog, het mycovirus bleek een aantal voordelen met zich mee te brengen. Zo booste de schimmel het immuunsysteem van de plant; het gewas was beter beschermd tegen ziektes. Verder vertoonde het geïnfecteerde koolzaad meer groei dan de planten die niet blootgesteld waren aan de nu ‘goedaardige’ schimmel. Zowel in gewicht als in wortelgroei had deze controlegroep het nakijken.

Overdracht

De onderzoekers ontdekten bovendien dat het virus van schimmel tot schimmel werd overgebracht. Ze noemen het virus dan ook een ideaal bestandsdeel om er een plantvaccin van te maken dat het koolzaad het hele leven lang beschermt tegen de schadelijke schimmel.

Francine Govers, werkzaam in het Laboratorium voor Fytopathologie aan de Wageningen University, noemt de studie desgevraagd degelijk. Het stuk waarin de overdracht van het mycovirus wordt beschreven, vindt ze echter niet sterk onderbouwd. “Dus ik heb mijn twijfels of dat (de overdracht van het virus van schimmel op schimmel – red.) ook daadwerkelijk in het veld zal gebeuren. Daarvoor zijn nog onvoldoende aanwijzingen.”

Govers vervolgt: “Waar ik weinig over lees in dit artikel en wat wel een beperking zou kunnen zijn voor toepassing is de stabiliteit van het virus. Met andere woorden: blijft het virus in de schimmel aanwezig? Of is er een kans dat de schimmel het virus eruit gooit en dan opeens virulent (en dus schadelijk – red.) wordt?” Kortom: nog veel vragen waarom de onderzoekers een antwoord moeten vinden voordat ze het virus kunnen inzetten als plantvaccin.

Bronnen: Molecular Plant, Cell Press via EurekAlert!

Beeld: Daohong Jiang

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!