Piepjonge aarde had mogelijk ‘venusatmosfeer’

Karlijn Klei

28 november 2020 15:00

atmosfeer

Om te achterhalen hoe de oeratmosfeer van onze planeet eruit zag, stelden onderzoekers magma bloot aan verschillende ‘atmosferen’.

Vierenhalf miljard jaar geleden leek de toen pasgeboren aarde niets op de gematigde blauwe bol die we nu kennen. Radioactieve straling en tegen elkaar knallende planeten produceerden zoveel energie dat onze piepjonge planeet behoorlijk heet was. Zo bracht hij de eerste jaren door als een soort half gestolde lavabol, bedekt met torenhoge, actieve vulkanen en onder constant bombardement van asteroïden.

Veel minder duidelijk is hoe de aardatmosfeer er toen uit zag. Door de omstandigheden op de pasgeboren planeet in het lab na te bootsen, poogde een internationaal team wetenschappers de mysteries van onze oer-atmosfeer te ontsluieren. Wat blijkt: het zou bijzonder veel weg gehad hebben van de atmosfeer die momenteel buurplaneet Venus omhult.

Lees ook:

Oeraarde

De onderzoekers, die hun bevindingen onlangs in vakblad Science Advances publiceerden, maakten hun eigen ‘half gestolde lavabol’ in het lab. “De lucht en de magma beïnvloeden elkaar”, schrijft hoofdauteur Paulo Sossi. “Dus je kan van de een over de ander leren.”

Om de magma –  vloeibaar gesteente onder het aardoppervlak – na te bootsen, deden de onderzoekers precies dat: bij 2000°C smolten ze wat van onze aardmantel. Of eigenlijk: een poedermengsel met een vergelijkbare samenstelling.

Kandidaatatmosfeer

In een speciale oven blies het team verschillende gasmengsels door hun ‘basismagma’. Elk van deze mengsels stelde een mogelijke oeratmosfeer voor, en beïnvloedde de magma op een andere manier. Specifiek keken de onderzoekers naar de mate waarop elk van de ‘atmosferen’ het ijzer in het vloeibare gesteente oxideerde.

Waarom ijzeroxidatie? In peridotiet, natuurlijk gesteente dat veel in onze aardmantel voorkomt, is de ijzeroxidatie van de oeratmosfeer nog terug te zien. Door dit gesteente met de verschillende afgekoelde stukken ‘lab-magma’ te vergelijken, konden de onderzoekers iets zeggen over welk gasmengsel het meest leek op de oeratmosfeer.

Venus-achtig

Wat bleek: de atmosfeer van de piepjonge aarde was waarschijnlijk lichtelijk oxiderend en bestond voornamelijk uit koolstofdioxide, stikstof en water, zo schrijven de onderzoekers. Samen met de druk op het oppervlak en de veel hogere atmosfeer (door de hitte) concludeert het team dat de vroege aardatmosfeer veel meer lijkt op de huidige atmosfeer van Venus, dan op de huidige van aarde.

Bronnen: Science Advances, EurekAlert!

Beeld: NASA

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!