Marslander InSight gooit handdoek in de ring

Gieljan de Vries

17 januari 2021 11:59

InSight

Na twee jaar ploeteren geeft NASA het op: de robotlander InSight slaagt er maar niet in om zijn warmtesonde in te graven op de rode planeet.

NASA’s lander InSight (met enige goede wil een afkorting van Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) landde op 26 november 2018 op Mars om de lokale weer- en bodemgesteldheid van de planeet te meten. Een van de belangrijkste doelen van de lander: dieper in de Marsbodem graven dan voorgaande robots. Het mocht niet lukken.

Lees ook:

Restwarmte

Al weten we door satellieten en robotkarretjes ondertussen redelijk wat over het Marsoppervlak, het binnenwerk is nog maar matig onderzocht. Daarom bracht InSight zijn Heat Flow and Physical Properties Package HP3 mee – al snel omgedoopt tot ‘de mol’. Die moest zichzelf tot vijf meter diep de Marsbodem in hameren en daar meten hoeveel warmte er nog vrijkomt uit het binnenste van de rode planeet. Inzicht in die restwarme en in de samenstelling van de rotsen zou antwoord geven op de vraag in hoeverre Mars op de Aarde lijkt.

De InSight-lander – geen karretje maar een stilstaand meetstation – met rechts de zichzelf ingravende warmtesonde HP3. © NASA

Helaas haalde de mol die diepte bij lange na niet: 30 centimeter was het maximaal haalbare. Te weinig grip op de omringende aarde, concludeerde de missieleiding, waardoor de sonde zichzelf met elke hamerslag uit de put stuiterde. Ook hulp van InSight’s scheparm om de bodem aan te stampen en de mol naar beneden te duwen, haalde weinig uit. Na twee jaar krabbelen, haalt NASA daarom de stekker uit het experiment.

Weerstation en marsbevingen

De graafstop van de mol betekent niet dat InSight zelf wordt uitgezet; de lander heeft nog andere instrumenten aan boord om Mars mee te leren kennen. Samen met de rovers Curiosity en Perseverance (die op 18 februari aankomt) vormt de lander het eerste netwerk van weerstations dat wind en temperatuur in kaart brengt.

Ook InSight’s bodemonderzoek gaat door via de meegelifte Franse seismometer SEIS, die al honderden Marsbevingen optekende van magnitude drie à vier. Teken dat er nog beweging zit in het binnenste van Mars. Anders dan onze eigen planeet heeft de rode planeet geen langs en over elkaar schurende tektonische platen; Marsbevingen ontstaan waarschijnlijk door het afkoelen en krimpen van diepe rotslagen.

InSight’s meetapparatuur nadat de lander die op hun plaats zette met zijn robotarm: in het midden de koepel van seismometer SEIS, rechts de zelfgravende warmtesonde HP3. © NASA/JPL-CalTech

NASA heeft besloten de missie van InSight te verlengen en houdt de lander tot minstens eind 2022 in bedrijf.

Bronnen: NASA, BBC News

Beeld (header):  IPGP/Nicolas Sarter

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!