Kinderen op tablets sneller afgeleid?

Laurien Onderwater

27 januari 2021 15:00

kinderen

Peuters die op jonge leeftijd al een touchscreen onder hun snufferd hebben gekregen, zouden zich minder lang kunnen concentreren. Dat impliceert een nieuwe studie.

Het blijft een verbazingwekkend gezicht: een baby van een paar maanden al wild zien swipen over een smartphone of tablet. Kleintjes hebben al snel door hoe zo’n touchscreen werkt, en dankzij al die snelle bewegingen, kleurtjes en geluiden is het nog hartstikke leuk ook.

Maar deskundigen waarschuwen ervoor kinderen te snel te laten wennen aan dergelijke slimme apparaten. Zo vrezen artsen dat ze door veelvuldig tabletgebruik sneller ernstige oogproblemen kunnen krijgen. Deze Britse wetenschappers denken bovendien dat peuters die dagelijks veel touchscreens gebruiken veel sneller zijn afgeleid dan jonkies die er niet of nauwelijks mee spelen. Dat schrijft het onderzoeksteam in Scientific Reports.

Lees ook:

Snel afgeleid

De wetenschappers van de Universiteit van Londen, Bath en King’s College Londen wierven veertig baby’s van 12 maanden en volgden ze 2,5 jaar lang. Deze kinderen konden in twee categorieën worden ingedeeld: veelvuldig en weinig touchscreen-gebruik. De onderzoekers bestudeerden de kleintjes bij 12 maanden, 18 maanden en 3,5 jaar in hub laboratorium.

Bij elk bezoek moesten de peuters computertaken uitvoeren waarbij een eye-tracker de oogposities en -bewegingen – een maat voor de aandacht – bijhield. Op de computerschermen verschenen op steeds andere plekken objecten. De eye-trackers maten hoe snel de kinderen naar die objecten keken en hoe goed ze stoorzenders, die de aandacht moesten afleiden, konden negeren.

Het Britse team ontdekte dat dreutels die veel touchscreens gebruikten, sneller naar de objecten op het computerscherm keken zodra ze verschenen. Ook waren ze minder in staat om de stoorzenders te negeren in vergelijking met kinderen die weinig op tablets en smartphones speelden.

Oorzaak en gevolg

Hoofdonderzoeker Ana Maria Portugal legt uit: “We kunnen momenteel niet concluderen dat het gebruik van touchscreens de verschillen in aandacht veroorzaakte, aangezien het ook kan zijn dat kinderen die meer afgeleid zijn, zich meer aangetrokken voelen tot de opvallende kenmerken van touchscreen-apparaten dan degenen die dat niet zijn.”

Met andere woorden, er is zeker een verband tussen het gebruik van touchscreen-apparaten en de mate van afleiding, maar of A tot B leidt of B juist tot A, dát moeten de wetenschappers nog verder uitzoeken.

“Wat dit onderzoek ons vertelt, is dat peuters die veel gebruik maken van een tablet, sneller afgeleid zijn bij een spelletje in het lab”, zegt Marion van den Heuvel van de Tilburg University. “Het is enorm belangrijk om nu te kijken of peuters ook in de echte wereld (buiten het lab en schermen) sneller afgeleid zijn. Kunnen ze bijvoorbeeld wel goed hun aandacht houden bij de les als ze later naar school gaan? Kunnen ze goed luisteren naar vriendjes als ze ouder worden?”

Wat de onderzoekers wel goed hebben gedaan, vervolgt Van den Heuvel, is kinderen te werven waarvan de ouders allemaal min of meer hetzelfde niveau opleiding hebben genoten. Het is namelijk aannemelijk dat de omgeving van peuters die veel op een tablet spelen anders is dan die van peuters die minder op een tablet spelen.

Tv op de achtergrond

Van den Heuvel: “Er was echter wel een andere belangrijk verschil: achtergrond tv. In de informatie over de groepen van hoog en laag tabletgebruik was te zien dat de gezinnen waarin de peuter veel op een tablet speelde, meer achtergrond tv was. Uit voorgaand onderzoek is bekend dat een televisie ook afleidend kan zijn. Ook zou het kunnen zijn dat kinderen die van zichzelf wat sneller afgeleid zijn, sneller door ouders achter een scherm gezet worden.”

Een nog belangrijkere reden kan zijn dat ouders die hun kind vaker achter de tablet zetten, minder tijd met hun kind doorbrengen. “Jonge kinderen leren ontzettend veel van hun ouders in de eerste levensjaren, inclusief aandacht houden. Hierdoor is het niet zeker of de verschillen in aandacht direct het gevolg zijn van tabletgebruik of van andere factoren, zoals achtergrond tv, eigenschappen van het kind of andere opvoeding.”

Volgends de onderzoekers zijn de resultaten van de studie nu hoe dan ook belangrijk aangezien veel kinderen door de coronapandemie – en de daarmee gepaarde lockdown – langer dan ooit naar een scherm staren.

Bronnen: Scientific Reports, TABLET Project, University of Bath via EurekAlert!

Beeld: 123RF

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!