Deze zeenaaktslakken werpen zelf hun lichaam af en groeien dan een volledig nieuw lijf aan, ontdekten Japanse wetenschappers.

Hagedissen regenereren hun afgebeten of afgeworpen staart, regenwormen groeien een deel van hun lichaam weer aan, en zelfs walvishaaien kunnen een geamputeerde rugvin volledig laten herstellen. In de dierenwereld komt het verschijnsel dus geregeld voor.

Maar nu hebben onderzoekers van de Nara Women’s University in Japan een wel erg extreme vorm van regeneratie ontdekt. Ze zagen hoe bepaalde Sacoglossa, of kieuwloze zeenaaktslakken, alleen nog een hoofd overhielden en van daaruit een volledig nieuw lichaam aangroeiden.

Lees ook:

• ‘Beschadigde rugvin van walvishaai groeit weer aan’
• Deze octopus heeft negen armen

Hoofd en lichaam gescheiden

De ontdekking was puur toeval. Een team biologen liet in het lab van de universiteit zeeslakeitjes uitkomen om de levensloop van de weekdieren te bestuderen. Plots zagen de onderzoekers exemplaren ‘rondkruipen’ zonder lichaam. Bij één zeeslak zagen ze dit verschijnsel zelfs twee keer gebeuren. Zodra het lijf was afgeworpen, bewoog het hoofd zelfstandig en na een paar uur voedde het zich met groene algen.

Toen de wetenschappers de lichaamloze hoofden van jonge zeeslakken nader onderzochten, kwamen ze erachter dat de wonden al binnen enkele dagen waren gesloten. Binnen een week was het hart geregenereerd en na ongeveer drie weken was het lijf volledig hersteld. De koppen van oudere zeeslakken begonnen, na afwerping van hun lichaam, niet te eten en stierven na circa tien dagen.

In zowel jonge als oudere zeeslakken regenereerden de afgestoten lichamen geen nieuw hoofd. Maar de koploze lijven bewogen nog meerdere dagen of zelfs maanden en reageerden op aanrakingen.

Kleptoplasten

De kieuwloze zeenaaktslakken waren al opmerkelijke organismen, omdat ze kleptoplastie vertonen. Hierbij halen de weekdieren chloroplasten (bladgroenkorrels) uit groene algen, die ze vervolgens gebruiken voor fotosynthese. Zo komen de dieren aan hun brandstof. Nu de onderzoekers hebben gezien dat zelfs alleen de hoofden dit gedrag vertonen, denken ze dat de zeenaaktslakken dit doen om – na het afwerpen van het lichaam – lang genoeg te overleven om een lichaam te regenereren. En dat is des te meer bijzonder.

Toch blijven er ook nog heel wat vragen onbeantwoord. Te beginnen met: waarom werpen de dieren überhaupt hun lichaam af? Hoe doen ze dat dan? En hoe groeien ze dat nieuwe lijf aan? Genoeg werk aan de winkel dus.

Het onderzoek is gepubliceerd in Current Biology.

Bronnen: Current Biology, Cell Press via EurekAlert!

Beeld: Sayaka Mitoh

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!