Te veel stress tipt ‘haargroeibalans’ in muizen

Karlijn Klei

03 april 2021 15:00

stress

Door de groeifase van haarzakjes te onderdrukken, zou een teveel aan stresshormonen bij muizen tot haarverlies kunnen leiden, zo schrijven onderzoekers.

Stress is zo ongezond als het complex is. De exacte oorzaken, onderliggende processen en effecten van de knagende gesteldheid vormen dan ook een haast onuitputtelijke bron voor wetenschappelijk onderzoek. Zo doken wetenschappers van de Harvard-universiteit dieper in op het effect van stress op haar. Een teveel aan bepaalde stresshormonen in muizen, zo schrijft het team onlangs in vakblad Nature, onderdrukt het herstellend vermogen van haarzakjes. Oftewel: haarverlies.

Lees ook:

Natuurlijke cyclus

De onderzoekers zoomden in op de natuurlijke cyclus van haarzakjes (haarfollikels) in muizen. Afhankelijk van de activiteit van de onderliggende stamcellen, zo schrijven de onderzoekers, wisselen die af tussen fasen van rust en fasen van groei. Tijdens de rustfasen zijn de cellen niet actief en laten de haarzakjes makkelijker los. Tijdens de groeifase wordt de activiteit van de cellen aangezwengeld en worden er nieuwe haren aangemaakt.

Als deze balans tussen rust- en groeifasen verstoort wordt, gaat het mis. Wanneer de stamcellen bijvoorbeeld langer (lees: te lang) in die slaapstand blijven, verdwijnt er meer haar dan erbij komt en dunt het haar uit.

Rustfase

Dit lijkt precies te gebeuren bij chronische stress. De onderzoekers zagen dat de stamcellen in muizen met langdurige stress langer in de rustfase blijven. Ook bij muizen die stresshormoon corticosteron toegediend kregen – vergelijkbaar met stresshormoon cortisol in mensen – bleven de cellen langer in die rustfase.  

Naarmate dieren ouder worden, neemt de duur van deze rustfase toe. Toch bleek dat de rustfase bij oudere muizen juist veel korter werd wanneer de onderzoekers stresshormonen volledig uit de vergelijking haalden. Dat impliceert dat (een lage concentratie) stresshormonen, die van nature in de beestjes aanwezig zijn, een belangrijke rol spelen bij het onderhouden van de juiste ‘haargroeibalans’.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Dermale papillen (groen) onder een haarzakje in muizen. De cellen produceren Cas6 en activeren daarmee haargroei. © Choi et al., 2021/Nature

Gas6

Verder onderzoek onthulde ook hoe de stresshormonen hun invloed op de haarzakjes uitoefenen. Bij hogere concentraties van het stresshormoon zagen de onderzoekers dat de afgifte van een molecuul door de cluster cellen onder de haarzakjes, de zogenaamde dermale papillen, werd onderdrukt.

Dit molecuul, Gas6, activeert de stamcellen van de haarfollikels. Zonder Cas6 dus geen groeifase. Bij zowel normale als (chronisch) gestreste muizen bleek de toevoeging van Gas6 voldoende te zijn om de haarzakjes uit de rustfase te halen.

Bronnen: Nature, Harvard, New Atlas

Beeld: Choi et al., 2021/Nature

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!