Filmpje: ruimterots klapt op Jupiter

Karlijn Klei

18 september 2021 08:59

Jupiter

Voor het eerst sinds ruim twee jaar leggen amateurastronomen de explosieve botsing tussen een mysterieus object en gasreus Jupiter vast.

Amateurastronomen Harald Paleske en José Luis Pereira tuurden 13 september naar de nachtelijke sterrenhemel. Ze stelden hun apparatuur scherp op Jupiter, in de hoop de schaduw van maan Io vast te leggen. Dat lukte, mét een extraatje. Het duo uit Duitsland en Brazilië, en een handvol anderen verspreid over de wereld, spotten een heldere lichtflits aan het planeetoppervlak – de explosieve klapper van een mysterieuze ruimterots op Jupiter.

Lees ook:

Impact

Zo’n impact is op zich niet zo heel bijzonder. Jupiter is immers groot en zwaar, en trekt dan ook het  nodige aan ‘klein ruimtegrut’ aan. Hoe vaak er precies brokstukken zoals meteoroïden op de gasreus knallen, is niet duidelijk, maar astronomen schatten het op ergens tussen twintig en zestig maal per jaar.

Het komt veel minder vaak voor dat zo’n ‘klapper’ wordt vastgelegd. Of het mysterieuze object werkelijk tegen het oppervlak van Jupiter geknald is, moet nog bevestigd worden. Mocht de flits die op het filmpje te zien is, werkelijk zo’n botsing zijn, dan is het de achtste die we tot nu toe vastlegden. De eerste was die van komeet Shoemaker-Levy 9 in 1994, die in stukken brak en meerdere kraters in het oppervlak van Jupiter achterliet.

De botsing (flits, links) en de schaduw van maan Io (donkere stip, rechts).

De laatste keer dat astonomen de impact van een object op Jupiter vastlegden, was in 2019. Dat bleek een brokstuk met een diameter van 12 tot 16 meter en een gewicht van meer dan 450 ton.

Astronomische stofzuiger

Wereldwijd hebben meer (amateur)astronomen nu hun telescopen op Jupiter gericht. Ze zoeken naar aanwijzingen die iets kunnen onthullen over het inslaande object, maar ook over de gevolgen ervan voor Jupiter. Kleine kans dat de gasreus er ‘last van krijgt’, maar met een beetje mazzel vinden ze binnenkort een (of meer) inslagkrater(s).

Hoe meer informatie hoe beter. Met dergelijke observaties hopen onderzoekers bijvoorbeeld ook de rol van Jupiter als astronomische stofzuiger – die met zijn trekkracht ruimtepuin wegvangt dat gevaarlijk richting aarde tuimelt – beter te begrijpen.

De inslagkraters (bruine vlekken) die komeet Shoemaker-Levy 9 in juli 1994 maakte op het zuidelijk halfrond van Jupiter.

Bronnen: ESA Operations/Twitter, Earth Sky, Europlanet Society, Science Alert

Beeld: Harald Paleske, José Luis Pereira, SLA astronomie54/Youtube

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!