Wandelende tak is mannetje én vrouwtje

Karlijn Klei

18 februari 2022 15:00

Charlie

Waar de ene kant van Charlie’s lijf de groene kleur heeft die typisch is voor vrouwelijke wandelende takken, lijkt het insect aan de andere kant een mannetje te zijn.

In eerste instantie zag Charlie eruit als een gewone wandelende tak (Diapherodes gigantea). Maar na een paar vervellingen, bleek dat toch niet het geval. Een aantal ‘huidlagen’ minder, bleek het insect te lijden aan zogenaamd bilateraal gynandromorfisme: Charlie’s linkerzijde is vrouwelijk groen, de rechter mannelijk bruin.

Lees ook: Bijzondere vogel is mannetje én vrouwtje

Gesplitst

De rechterzijde van de tien centimeter lange Charlie, die diens leven tot nu toe als huisdier in het Britse Suffolk doorbracht, is het heldere groen dat vrouwelijke wandelende takken typeert. De linkerkant is echter de bruine schutkleur dat mannetjes hebben, inclusief lange vleugel. Charlie’s rechtervleugel kun je, zoals kenmerkend voor de dames, bijna geen vleugel noemen: die is groen en heel klein.

Volgens het natuurhistorisch museum in Londen is de eerste geregistreerde Diapherodes gigantea met bilateraal gynandromorfisme.

Zeldzaam, maar niet ongehoord

Charlie is een bijzondere verschijning, maar zeker niet het enige dier met de opvallende eigenschap. Zo schreven we eerder over een vogeltje met aan diens ene zijde het felrode verenpak van een mannetje en aan de andere het soberdere witte van een vrouwtje. “Een fascinerend verschijnsel”, noemde ornitholoog Martijn Hammers (Universiteit Groningen) de rode kardinaal (Cardinalis cardinalis) toen.

Hoewel de ‘tweezijdige’ beestjes zeldzaam zijn, is de eigenschap niet ongehoord, nuanceerde de wetenschapper. In 1752 werd voor het eerst een kreeft beschreven met dezelfde eigenschap. Ook bij verschillende krabben, garnalen, mieren, motvlinders en andere vogels heeft men het fenomeen weleens gespot. Bij mensen en andere zoogdieren komt dit niet voor.

Het mag er dan wel tof uitzien, er hangen wat nadelen aan bilateriaal gynandromorfisme. Een daarvan is dat de genitaliën vaak niet helemaal correct gevormd zijn. Paren zit er, zoals ook het geval bij Charlie, niet in. © Lauren Garfield

Willen we meer leren over Charlie’s bilateraal gynandromorfisme, dan is het helaas einde verhaal voor het bijzondere insectje. Omdat het beestje bij een natuurlijk dood ‘verschrompelt’ en zijn kleuren vervangen, zou de wandelende tak voor onderzoek geëuthanaseerd en opgezet moeten worden. Een schrale troost, maar, zo vertelde het museum de BBC, dan zou Charlie wel een plekje in de museumcollectie krijgen.

Bronnen: BBC

Beeld: Paul Brock/Natural History Museum, Lauren Garfield

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!