Kabbelende golfjes op de aardkern

Gieljan de Vries

24 maart 2022 13:00

golfpatroon

Golfpatronen en magneetvelden in het vloeibare metaal van de buitenkern van de aarde. © Nicolas Gillet

In de vloeibare buitenkern van de aarde kolkt het, denken aardwetenschappers. Met satellietmetingen vonden ze een kleine, regelmatig terugkerende golfbeweging van stromend metaal en magnetische velden.

Bijna drieduizend kilometer onder onze voeten stroomt het vloeibare metaal van de buitenkern van de aarde. Die massa van ijzer en andere elementen kolkt door de hitte van de vaste binnenkern van 5700 graden Celsius. Als een gigantische dynamo zorgt die stroming voor het aardmagneetveld, dat ons bijvoorbeeld beschermt tegen kosmische straling.

Hoe de complexe stromingen in de buitenkern precies in elkaar zitten, weet niemand. Ze veranderen op een tijdschaal van jaren, decennia, en zelfs honderdduizenden jaren. Daardoor klapt gemiddeld eens per 300.000 jaar de richting van het aardmagneetveld om: noord wordt zuid en zuid wordt noord. Tijdens dit proces neemt de kracht van het aardmagneetveld steeds verder af, om daarna weer te herstellen.

Lees ook:

Golfpatroon

Aardwetenschapper Nicolas Gillet (Universiteit Grenoble Alpen) publiceert nu in het wetenschapsblad Proceedings of the National Academy of Sciences een nieuw soort stroming in het vloeibare metaal van de buitenkern. Gillet en collega’s bekeken satelliet- en grondwaarnemingen van het aardmagneetveld tussen 1999 en 2021. Met computermodellen konden ze hun metingen aan het oppervlak en in de ruimte koppelen aan de ondergrondse stromingen die het aardmagneetveld veroorzaken.

Volgens de onderzoekers maakt het aardmagneetveld rond de evenaar elke zeven jaar een terugkerende golfbeweging. Als rimpels op een meer, maar dan in de vorm van op elkaar reagerende magneetvelden en stromen metaal van meer dan 3000 graden Celsius. Die golfpatronen kabbelen ook nog eens met 1500 kilometer per jaar in westelijke richting om de aarde, blijkt uit het onderzoek van Gillet.

De nieuwe golfpatronen zijn niks om je zorgen over te maken, vertelt Gillet: dit is normaal gedrag van onze aardkern. Met vervolgonderzoek wil hij het magneetveld nog dieper in de aardkern bekijken. Dat helpt wellicht om veranderingen in het aardmagneetveld niet alleen te meten, maar ook te voorspellen.

Bronnen: PNAS, Phys.org

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!