Bijtanken in de lucht is niet eenvoudig en vergt opperste concentratie van zowel de bemanning van de tanker als van het toestel dat brandstof nodig heeft. En soms gaat het mis.

Op 17 januari 1966 verongelukten in Zuid-Spanje een KC-135 en een B-52 doordat de bommenwerper de tanker te snel was genaderd. Een geluk bij een ongeluk: de vier waterstofbommen die de B-52 aan boord had, gingen niet af. Maar een gebied van 2,5 vierkante kilometer raakte radioactief verontreinigd en een van de bommen, die in de Middellandse Zee was gevallen, werd pas na tien weken gevonden.

De juiste procedure bij aerial refuelling is dat het te tanken vliegtuig de tanker langzaam tot op een meter of dertig nadert en op dezelfde snelheid blijft ‘hangen’. Bij gebruik van een boom (buis) loodsen lampen onder de tanker de ‘gast’ naar zijn plek. Bij de probe-and-drogue- methode, waarbij een slang wordt gebruikt, is het een kwestie van voorzichtig dichterbij komen totdat die vastklikt.

Infraroodcamera’s

Via de buis kan een KC-10 per minuut 4180 liter brandstof overpompen; met een slang is dat 1786 liter. Mocht er turbulentie optreden, dan ontkoppelen de systemen automatisch.

In de KC-135 en KC-10 voert een operator achterin het toestel het aankoppelen en tanken uit. Maar in sommige KC-10’s en in de KC-46 zit dit bemanningslid voorin het vliegtuig en werkt met beeldschermen en infraroodcamera’s. Helaas zorgt dit Remote Vision System al sinds 2017 voor problemen met de inzetbaarheid van de KC-46.

Een KC-46 heeft in de vleugels en in tanks in het vrachtruim in totaal 96.265 kilo brandstof aan boord, de KC-135 90.720 kilo, de KC-10 161.508 kilo, de A330 MRTT 111.000 kilo en de Russische Iljoesjin Il-78M 138.000 kilo. Daarvan is circa 70 procent beschikbaar voor het bijtanken; de rest heeft de tanker zelf nodig.

Dit is het begin van de Terugvlucht-aflevering ‘Tanken op niveau’ te vinden in KIJK 5/2022. Deze editie ligt in de winkel vanaf 14 april.

Meer informatie:

• Aviation Week: The Evolution Of Refueling Tanker Technologies
• Hill Aerospace Museum: How Difficult is Aerial Refueling?
• KIJK: Filmpje: tankerdrone gooit F-35 vol
• KIJK: Drone tankt vliegtuig bij

Tekst: Richard Schuurman

Beeld: USAF

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!