Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De overblijfselen van soldaten die streden in de Slag bij Waterloo zijn bijna niet meer terug te vinden. Deze Schotse onderzoeker heeft daar een lugubere uitleg voor.
Tijdens de Slag bij Waterloo lieten tienduizenden soldaten het leven. Hoewel er zoveel militairen stierven, hebben archeologen bijna geen overblijfselen van de finale strijd tegen Napoleon gevonden. Al jaren zijn historici in de ban van dit Waterloo-mysterie. Professor Tony Pollard, directeur van het centrum voor slagveldarcheologie aan de Universiteit van Glasgow, geeft hier een grimmige verklaring voor. In het wetenschappelijke blad Journal of Conflict Archaeology legt hij uit dat de botten waarschijnlijk zijn gebruikt als meststof.
Lees ook:
Slag bij Waterloo
Pollard onderzocht recent ontdekte beschrijvingen en tekeningen van getuigen die Waterloo vlak na de slag bezochten. De omstanders rapporteerden drie massagraven die in totaal zo’n 13.000 lichamen bevatten. Van al die doden zijn alleen in 2015 een skelet en in 2019 een geamputeerd been opgegraven. Dat is abnormaal weinig.
Volgens Pollard ligt een groot deel van de botten wél in de grond, maar in een andere vorm. Drie Britse krantenartikelen uit de jaren 1820 vertellen over de invoer van menselijke botten vanuit Europese slagvelden. Het vermalen van overblijfselen levert namelijk beendermeel op, een effectieve meststof. Een van de belangrijkste markten voor deze grondstof waren de Britse eilanden, waar het gure weer de agrarische sector voortdurend tegenwerkte.
Het zou dus goed kunnen dat Britse bottenleveranciers bij Waterloo hun slag sloegen. Stelen van de doden is bovendien geen vreemde praktijk. In zijn onderzoek laat professor Pollard weten dat sommige grafrovers ook tanden pikten voor de productie van kunstgebitten.
Begraven en opgraven
Volgens de overleveringen strekten gigantische graven zich als molshopen over de grasvelden uit. Naast dit soort macabere vergezichten omschrijven de historische getuigen ook de exacte locaties van de massagraven. Met deze informatie zal Pollard de komende jaren een geofysisch onderzoek leiden voor de liefdadigheidsinstelling Waterloo Uncovered. Een groep veteranen helpt mee aan het project. Die biedt de archeologen hopelijk unieke inzichten in het doen en laten van soldaten. Als dank ontvangen de oudgedienden geld en zorg van de organisatie.
Dr. Kevin Linch, expert in de Napoleontische oorlogen aan de Universiteit van Leeds en niet betrokken bij het onderzoek, is het eens met Pollards resultaten. In The Guardian benadrukt hij wel dat een deel van de botten ook verspreid kan zijn door roofdieren. Linch is bovenal lovend over het aankomende project. Tegen de Britse krant zegt hij: “Het is net zo belangrijk om oorlogsgraven uit deze tijd te identificeren als uit alle andere tijden. Dit soort archeologisch onderzoek kan ons veel vertellen over het leven en de dood van soldaten.”
Bronnen: Journal of Conflict Archaeology, The Guardian
Beeld: Universiteit van Glasgow