Rode bloedcellen uit het lab in aantocht?

Naomi Vreeburg

08 november 2022 15:00

plastic

Een primeur voor de Britten: voor het eerst hebben ze rode bloedcellen die gemaakt zijn in het laboratorium op mensen getest.

Twee op de honderd Nederlanders doneert vrijwillig bloed, zo meldt Sanquin. Jaarlijks worden daarmee zo’n 100.000 patiënten geholpen. Niet genoeg, zegt de non-profit organisatie. Vooral niet voor de mensen die regelmatig transfusies nodig hebben omdat ze lijden aan een ziekte zoals sikkelcelanemie. Deze patiënten hebben bloed nodig dat precies matcht met hun eigen bloed om afstoting te voorkomen.

Het zou dan ook een uitkomst zijn wanneer we dit gewenste bloed ‘gewoon’ kunnen nabootsen in het laboratorium. En de Britten zetten onlangs een belangrijke stap in die richting.

Lees ook:

15 miljard rode bloedcellen

De onderzoekers haalden – met behulp van kleine magneetjes – stamcellen uit gedoneerd bloed. Door de juiste omstandigheden in het laboratorium te creëren, wisten de stamcellen in grote aantallen te groeien. Vervolgens stimuleerden de Britten ze om te transformeren tot rode bloedcellen, de platte schijfjes in ons bloed die zuurstof en koolstofdioxide door ons lichaam vervoeren.

Een in het laboratorium gekweekte rode bloedcel. © NHSBT

Dit proces duurt ongeveer drie weken, en van een half miljoen stamcellen kunnen de onderzoekers zo’n 50 miljard rode bloedcellen maken. Ongeveer 15 miljard daarvan is geschikt om te transplanteren, en dat hebben de wetenschappers nu bij twee mensen gedaan. De komende maanden moeten de bloedcellen worden toegediend aan nog eens acht vrijwilligers.

Gelabeld

Het gaat dan niet om een hele zak vol, maar om slechts 5 tot 10 milliliter. De rode bloedcellen zijn voorzien van een soort label zodat de wetenschappers kunnen zien hoelang de schijfjes in een ander lichaam overleven. Bij een normale bloedtransfusie duurt het gemiddeld 120 dagen voordat de bloedcellen moeten worden vervangen.

Er zijn overigens nog een aantal financiële en technologische hordes te nemen. Het kweken van bloed zal aanvankelijk duurder zijn dan de gemiddelde kosten voor normale bloeddonatie. De Britten geven aan dat deze kosten naar beneden gaan als de technologie wordt opgeschaald. Ze moeten uiteraard nog onderzoeken hoe ze deze opschaling willen realiseren. Maar grootse plannen beginnen klein.

Bronnen: BBC News, Fortune

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!