Webb brengt Pandora’s Cluster in beeld

Laurien Onderwater

16 februari 2023 12:00

Pandora's Cluster

Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope een gebied in een reusachtig sterrencluster in beeld gebracht dat met Hubble nooit is gelukt.

Een team van internationale sterrenkundigen, waaronder enkele uit Nederland, heeft met de Webb-ruimtetelescoop een nieuwe deep field-opname gemaakt van Abell 2744 (bijgenaamd Pandora’s Cluster). Deep field-opnames zijn maandenlange waarnemingen van een bepaald (‘donker’) deel van de hemel, bedoeld om zwakke objecten zichtbaar te maken door het licht ervan lange tijd te verzamelen. Hoe dieper de waarneming is, dus hoe langer de belichtingstijd, des te zwakker de objecten die uiteindelijk op de beelden zichtbaar zijn.

Lees ook:

Pandora’s Cluster

Het nieuwe Webb-beeld toont drie clusters van zware sterrenstelsels die samen het megacluster Abell 2744 vormen. Dat bevindt zich op ongeveer 3,5 miljard lichtjaar van de aarde in het zuidelijke sterrenbeeld Beeldhouwer (Sculptor). De gecombineerde massa van die drie clusters creëert een krachtige zwaartekrachtlens, een natuurlijk vergrotingseffect van de zwaartekracht, waardoor veel verder gelegen sterrenstelsels in het vroege heelal kunnen worden waargenomen. 

De foto die Webb heeft genomen bestaat uit vier opnames die tot één panoramisch beeld zijn samengevoegd. Het toont ruwweg 50.000 bronnen (babysterren of bruine dwergen bijvoorbeeld) in het nabij-infrarood licht. 

Webb ziet alles

Ruimtetelescoop Hubble heeft Pandora’s Cluster al eerder onder de loep genomen, maar bestudeerde alleen de kern. Doordat Hubble zich voornamelijk richt op licht uit het zichtbare spectrum (oftewel: elektromagnetische straling met golflengtes tussen de 400 en de 800 nanometer) en op een deel van het ultraviolette licht (golflengtes korter dan 400 nanometer), ziet hij namelijk minder dan Webb. Webb observeert juist infrarode golflengtes (langer dan 800 nanometer), perfect voor het doen van zeer verre waarnemingen.

Zo kwamen de astronomen tot dit brede en diepe veld. Volgens onderzoeker Mariska Kriek, werkzaam aan de Universiteit Leiden, is hiermee “een nieuw venster geopend op de studie van de kosmologie en de evolutie van sterrenstelsels”. De resultaten zijn beschreven in vier wetenschappelijke artikelen.

Bronnen: Astronomie.nl, NASA

Beeld: NASA, ESA, CSA, I. Labbe (Swinburne University of Technology), R. Bezanson (University of Pittsburgh), A. Pagan (STScI)

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!