Wetenschappers uit Australië en de VS zijn erin geslaagd een kracht te meten van 174 yoctonewton, oftwel 174 miljoenste van een miljardste van een miljardste newton.

Deze kracht is zo’n duizend keer zo klein als de kleinste kracht die men vóór dit experiment wist te meten. Om een beetje een gevoel bij 174 yoctonewton te krijgen: we hebben het hier over de kracht die 580 watermoleculen op je hand uitoefenen, wat weer overeenkomt met minder dan een miljardste van een miljardste van een druppel. Kortom: een heel heel heel erg kleine kracht.

De verantwoordelijke onderzoekers deden hun meting met behulp van een zogenoemde Penningval (zie de foto hierboven). In een dergelijk, cilindervormig apparaat zweven in het midden een aantal geladen deeltjes, die op hun plek worden gehouden door een combinatie van magnetische en elektrische velden. In dit geval ging het daarbij om 60 ionen van het element beryllium. Deze deeltjes werden in de gaten gehouden met behulp van een laser, die van golflengte veranderde als de ionen ten gevolge van een kracht bewogen.

Op deze manier was men dus in staat om een kracht van 174 yoctonewton te meten. De betrokken onderzoekers hopen daar in de toekomst 1 yoctonewton van te maken door maar één berylliumion in de val te laten zweven.

In hun (overigens nog niet gepubliceerde) artikel over het experiment spreken ze verder de verwachting uit dat hun werk zal leiden tot “een nieuwe soort draagbare sensors, gebaseerd op gevangen ionen, die wetenschappers in staat zal stellen nieuwe domeinen te onderzoeken binnen de materiaalwetenschappen”.

En ook als dat niet zo’n vaart zal lopen, is het natuurlijk nog steeds een coole prestatie. Het bestaande record met een factor duizend aanscherpen; kom daar maar eens om bij hardlopen of schaatsen.

Bronnen: arXiv.org, PhysOrg.com

Beeld: GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH