Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Op deze ‘heartbreak’ ster zijn er golven van stellair materiaal die grofweg 4,3 miljoen kilometer hoog zijn.
Op aarde zijn er af en toe enorm hoge en verwoestende golven. Maar die vallen in het niets bij de golven op een ster met de bijnaam ‘heartbreak’ ster. Hier zijn namelijk getijgolven, veroorzaakt door de bewegingen van een kleinere ster, die drie keer zo hoog zijn als onze zon. Dat schrijven astronomen Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Astronomy.
Lees ook:
Wel erg dramatisch
Het gaat hier om het stersysteem MACHO 80.7443.1718, twee sterren die om elkaar draaien op 169.000 lichtjaar van de aarde in de Grote Magelhaense Wolk. Ze behoren tot de zogenoemde ‘heartbeat’ sterren. Deze naam verwijst naar hun ritmische verschillen in helderheid.
Wanneer dit soort sterren bij elkaar in de buurt komen, verandert hun vorm onder invloed van elkaars zwaartekracht. Hierdoor worden ze tijdelijk elliptisch in plaats van rond. Wanneer de brede kant naar de aarde is toe gericht lijkt de ster helderder dan wanneer de smalle kant te zien is.
Maar bij MACHO 80.7443.1718 zijn de verschillen in helderheid wel erg dramatisch: soms wel 20 procent – ongeveer 200 keer meer dan bij de meeste heartbeat sterren. Vandaar de gekscherende bijnaam heartbreak ster.
Uiteenvallende aarde
Amerikaanse astronomen wilden achterhalen waarom dit stersysteem zo sterk pulseert. Daarvoor creëerden ze een computermodel van beide sterren en simuleerden ze hun interacties terwijl ze om elkaar heen draaiden.
De primaire ster is gigantisch; ongeveer 24 keer breder dan de zon en 35 keer zo zwaar. Elke keer dat de kleinere ster in de buurt komt, vervormt de primaire ster een beetje maar verzamelt er ook een grote hoeveelheid stellair materiaal verzamelt in een megagolf die uiteindelijk weer neerslaat (vergelijkbaar met hoe de maan getijden in de aardse zeeën veroorzaakt). Volgens de simulatie zijn die golven grofweg 4,3 miljoen kilometer hoog – drie keer zo hoog als de zon.
“Bij elke crash van deze torenhoge golven komt genoeg energie vrij om de aarde honderden keren uit elkaar te laten vallen”, zegt Morgan MacLeod, co-auteur van het onderzoek, in een persbericht. “Dit zijn echt grote golven.”
Duizend sterren
De enorme energie die iedere maand door de golven vrijkomt heeft twee effecten. Het stellaire oppervlak gaat even sneller ronddraaien én stellair gas wordt naar buiten geslingerd en vormt daar een roterende en gloeiende ‘atmosfeer’. Volgens de astronomen de verklaring voor de grote verschillen in helderheid.
Het onderzochte stersysteem is bijzonder, maar waarschijnlijk niet uniek. Wetenschappers hebben tot nu toe ongeveer duizend heartbeat sterren ontdekt, twintig daarvan hebben helderheidsverschillen die vergelijkbaar zijn met MACHO 80.7443.1718. Het onderzoeksteam van deze studie plant nu een zoektocht naar nieuwe heartbreak sterren.
Bronnen: Nature Astronomy, CfA, Space.com, New Atlas
Beeld: Melissa Weiss, CfA