Picture Perfect: overblijfselen en echo’s van een ontplofte ster

Tim Tomassen

01 januari 2024 09:00

Bijgesneden James Webb-foto van Cassiopeia A, de restanten van een ontplofte ster

Om je week goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: de restanten van een ontplofte ster

De James Webb-ruimtetelescoop schiet nu al anderhalf jaar prachtige plaatjes van het heelal. En in december was het weer een paar keer raak. Op een van die foto’s zijn de restanten van de supernova Cassiopeia A in veel detail te zien.

Cassiopeia A is een overblijfsel van een ontplofte massieve ster op zo’n 11.000 lichtjaar van de aarde in het sterrenbeeld Cassiopeia. Het is het jongst bekende overblijfsel van een supernova in ons melkwegstelsel en het licht van de explosie is sinds zo’n 340 jaar zichtbaar op onze blauwe bol.

Lees ook:

Gasklompjes

Het is niet de eerste keer dat Webb Cassiopeia A op de gevoelige plaat zet. In april maakte hij er nog een zeer gedetailleerde foto van met zijn MIRI-instrument en gebruikte daarbij middel-infrarood licht. Deze keer legde hij de supernovarestant vast met nabij-infrarood licht door zijn NIRCam-instrument te gebruiken. Daardoor zijn er andere details zichtbaar.

Zo zag Webb deze keer gasklompjes van zwavel, zuurstof, argon en neon. Deze stoffen zijn afkomstig uit de ontplofte ster en geven hints over hoe de explosie eruit heeft gezien. De gasklompjes zijn de oranje en roze gebieden op de foto.

Echo’s van de supernova

Verder lijkt het alsof er ook rook te zien is. Op die plekken botst stellair materiaal dat door de explosie is weggesmeten tegen materiaal dat voor de ontploffing om de ster heen draaide. Daarbij ontstaat straling die als een soort witte rook zichtbaar is.

Ten slotte zijn er een aantal lichtecho’s te zien, rechtsonder zie je die het duidelijkst (zie de niet-bijgesneden foto hieronder). Licht van de explosie heeft hier stofwolken opgewarmd. Inmiddels zijn die wolken weer aan het afkoelen en gloeien daarbij, zo zie je dus een soort echo van de supernova.  

De niet-bijgesneden foto van Cassiopeia A, de restanten van een supernova.
De niet-bijgesneden foto van Cassiopeia A.

Bron: Webbtelescope

Beeld: NASA, ESA, CSA, STScI; D. Milisavljevic (Purdue University), T. Temim (Princeton University), I. De Looze (University of Gent)

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!