Zelfs je gedachten zijn niet langer privé. Neurologen hebben een telepathische computer ontwikkeld die onze hersengolven afluistert om te zien wat we horen of wat we onszelf stilletjes voorhouden.

Wat er zich in je hoofd afspeelt, is meestal een privéaangelegenheid – en dat wil je natuurlijk graag zo houden. Maar neurologen van de University of California hebben software ontwikkeld die aan onze hersengolven kan aflezen wat we horen en welke woorden er stilletjes door ons hoofd spoken. De computer leest dus je gedachten. Terwijl je dit leest, ben je lekker intellectueel bezig en zou je daar misschien niet heel erg mee zitten. Maar welke geheimen passeren de komende uren je revue?

Horen zonder geluid

Wanneer we praten of een gesprek aanhoren, breken onze hersenen de woorden op in diverse tonen of frequenties en verwerken deze los van elkaar. Vervolgens ‘horen’ we wat er is gezegd. Brian Pasley heeft samen met collega-neurologen op basis hiervan een hersenkaart opgesteld en daarop aangeven welke frequenties op welke plaats voor meer activiteit zorgen.

Speciaal software kan nu, puur door naar deze patronen van activiteit te kijken, afleiden wat er is gezegd en dit afspelen. Pasley vergelijkt zijn telepathische machine met een professionele pianist die een piano-uitvoering bekijkt zonder geluid. Hij kan zien welke toetsen er worden aangeslagen en weet uit ervaring welke tonen er worden geproduceerd. Zo ‘hoort’ hij toch het muziekstuk.

Het lijkt er bovendien op dat wanneer we aan een woord denken, dezelfde hersengebieden actief worden als wanneer we het woord daadwerkelijk hardop uitgesproken horen of zelf zeggen. Het is dus zeer aannemelijk dat ook onze gedachten door de computer kunnen worden gelezen en letterlijk onder woorden kunnen worden gebracht.

Wennen aan hersengolven

Aan het onderzoek van Pasley werkten vijftien proefpersonen mee die vanwege aanhoudende epileptische aanvallen toch al onder het mes gingen. Bij de patiënten worden gewoonlijk vooraf elektroden geplaatst om de oorsprong van een toeval aan te wijzen, maar de wetenschappers gebruikten die in dit geval ook om te zien waar tonen in de hersenen terecht komen. De hersenactiviteit van de personen werd opgenomen tijdens gesprekken van enkele minuten en vervolgens geanalyseerd. Twee verschillende algoritmes zetten vervolgens de opgenomen hersenactiviteit weer om in geluid.

Het vertalen van de hersengolven naar geluid, of nog beter: naar verstaanbare woorden, zal nog verder worden ontwikkeld, maar de eerste stap is gezet. Als de ‘telepathische machine’ uiteindelijk wordt ingezet, zal deze bovendien steeds duidelijker gaan praten omdat hij gewend raakt aan de hersengolven van zijn persoon.

Bronnen: PLoS Biology, UC Berkeley, New Scientist

Beeld: digitalbob8, Robin_24/CC BY 2.0