Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Wetenschappers hebben olifanten bij hun naam genoemd en ze riepen terug. Dit is uniek in de dierenwereld.
Als je iemands aandacht wilt trekken, is ‘hé jij daar’ is een stuk minder duidelijk dan ‘hé Jan’. Olifanten lijken dat ook te weten. Wetenschappers schrijven in het vakblad Nature Ecology & Evolution namelijk dat olifanten namen gebruiken. Daarmee zijn ze – naast mensen – de enige diersoort die dat doet.
Nou ja, dolfijnen en papegaaien gebruiken ook een soort namen, maar wel anders dan mensen. Zij imiteren de kenmerkende ‘roep’ van de soortgenoot die ze willen aanspreken. Op zich werkt dat prima, maar als je alleen geluiden kunt maken die klinken als de dingen waar je het over hebt, beperkt dat het communicatievermogen flink.
Lees ook:
AI herkent namen
Olifanten zijn sociale dieren en communiceren veel met elkaar. Biologen van onder andere de Colorado State University vroegen zich daarom af of ze daarbij namen gebruiken. En om dat te onderzoeken, maakten ze honderden geluidsopnames van wilde Afrikaanse olifanten.
Hoewel je bij olifantencommunicatie waarschijnlijk denkt aan hun getrompetter, maken ze ook lage bromgeluiden, zo laag zelfs dat mensen ze niet kunnen horen. Lage tonen reiken verder dan hoge geluiden, waardoor het gebrom op kilometers afstand door soortgenoten gehoord kan worden.
De onderzoekers lieten een AI-programma naar patronen in de opnames van het bromgeluid zoeken. Wat bleek? De AI kon in 27,5 procent van het gebrom voorspellen voor welke olifant de boodschap was bedoeld.
Dat is niet bijster indrukwekkend, maar wel veel beter dan een willekeurige gok. Er blijkt dus iets herkenbaars in het gebrom te zitten. Wat dat precies is, weten de onderzoekers nog niet. Waarschijnlijk bevat de boodschap meer dan alleen de naam van de ontvanger, bijvoorbeeld ook informatie over de afzender.
Olifanten herkennen berichten die aan hen gericht zijn
Door het gebrom van verschillende olifanten met elkaar te vergelijken, concludeerden de onderzoekers bovendien dat de dieren – anders dan dolfijnen en papegaaien – niet het geluid van soortgenoten imiteren. Ze gebruiken dus – net als mensen – een abstract geluid als naam.
Om deze bevindingen ook in het wild te testen, lieten de biologen de geluidopnames horen aan een aantal olifanten. Als de dieren een bericht te horen kregen die oorspronkelijk aan hen was gericht, reageerden ze door terug te roepen of naar het geluid te bewegen. Kregen ze een roep te horen die voor een andere olifant was bedoeld, dan reageerden ze minder enthousiast. Volgens de onderzoekers betekent dit dat olifanten gebrom herkennen dat aan hen gericht is, en er dus een soort naam in zit.
Om die namen te kunnen herkennen en om te achterhalen of olifanten ook namen geven aan dingen – zoals voedsel, water en gebieden – is veel meer data nodig. Dat is alleen erg moeilijk, je kunt olifanten natuurlijk geen podcasts laten inspreken; je moet maar net met je microfoon klaarstaan als ze iets roepen.
Bronnen: Nature Ecology & Evolution, Colorado State University via EurekAlert!
Beeld: George Wittemyer