Twee bekende uitdrukkingen in het Nederlands zijn ‘nieuwsgierig Aagje’ en ‘Joost mag het weten’. Wij zijn die mensen?

Aagje is de hoofdpersoon van een zeventiende-eeuws theaterstuk, getiteld Kluchtigh Avontuurtje van ’t Nieuwgierigh Aeghje van Enckhuysen. Ze is zo nieuwsgierig dat ze op een dag in haar eentje de voor haar onbekende stad Antwerpen gaat verkennen. Omdat ze ook nog eens erg naïef is, brengt ze zichzelf in de penarie, maar aan het eind komt alles goed – zoals dat hoort in een klucht. Het toneelstuk was destijds razend populair. Inmiddels is het in de vergetelheid geraakt, maar het nieuwsgierige personage heeft zich blijvend in het Nederlands gevestigd.

Lees ook:

• Waarom is het Nederlandse ‘wijf’ beledigend en het Engelse ‘wife’ niet?
• Waarom is de ‘x’ het symbool voor een kusje?

Joost mag het weten

De herkomst van de naam uit ‘Joost mag het weten’ is een stuk duisterder. ‘Joost’ is een verbastering van joos, een Javaans woord voor een Chinese godheid. Nederlanders op Java kenden deze godheid niet en zagen hem als een verderfelijke afgod. Het woord ging in het Nederlands ‘duivel’ betekenen. ‘Joost mag het weten’ betekent dus eigenlijk ‘De duivel mag het weten.’ Waarom die duivel dingen mag weten die verder niemand weet, vertelt het verhaal dan weer niet.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 2/2024.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwe special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Sterre Leufkens

Openingsbeeld: Internet Archive/Publiek domein