Vandaag in 1584: Willem van Oranje vermoord

Tim Tomassen

10 juli 2024 07:00

moord willem van oranje

Balthasar Gerards schiet Willem van Oranje neer, 1584. Beeld: Hendrik Albert van Trigt, in of voor 1877 - 1899 (Rijksmuseum).

Op 10 juli 1584 werd Willem van Oranje, Vader des Vaderlands, in Delft vermoord. Er is wat onenigheid over of hij zijn beroemde laatste woorden echt heeft gezegd.

Willem van Oranje, ook wel Willem de Zwijger, was een edelman en leider van de opstand tegen de Spaanse machthebbers in de zestiende eeuw. De ontketende Tachtigjarige Oorlog leidde uiteindelijk tot de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Hij wordt daarom ook wel ‘Vader des Vaderlands’ genoemd.

In 1580 verklaarde koning Philips II van Spanje Willem van Oranje als vogelvrij en bood zelfs een hoge beloning voor degene die hem zou doden. In de daaropvolgende jaren zijn er meerdere moordpogingen gedaan, geen van alle succesvol. Maar op 10 juli 1584 slaagde de Fransman Balthasar Gerards er wel in. Hij vuurde drie fatale kogels op Oranje af.

Meer Vandaag in…

De laatste woorden van Willem van Oranje

Volgens de overlevering waren Oranjes laatste woorden:

“Mon Dieu, mon dieu, ayez pitié de mon âme et de ce pauvre peuple”

In het Nederlands:

“Mijn God, mijn God, heb medelijden met mij en met dit arme volk”

Er is enige onzekerheid of hij deze woorden echt heeft gezegd. Na een uitgebreide bestudering van het originele sectierapport kwam een forensisch arts in 2012 tot de conclusie dat Oranje dat nooit gezegd kan hebben. De kogels zouden een deel van zijn hart hebben doorboord, hij was op slag dood. Anderen trekken dat in weer in twijfel.

Balthasar Gerards schiet Willem van Oranje neer, niet bijgesneden
Balthasar Gerards schiet Willem van Oranje neer, 1584. Beeld: Hendrik Albert van Trigt, in of voor 1877 – 1899 (Rijksmuseum).

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!