Nieuw type implantaat redt drugsverslaafden van overdosis

Marysa van den Berg

14 augustus 2024 17:00

Het implantaat dat een overdosis herkent en tegengif toedient.

Het implantaat dat een overdosis herkent en tegengif toedient. Beeld: Hen-Wei Huang.

Wetenschappers ontwikkelde een apparaatje dat een overdosis drugs kan detecteren en vervolgens direct het tegengif toedient.

In de VS sterven jaarlijks ruim 100.000 mensen aan een overdosis opioïden (morfineachtige stoffen zoals de pijnstiller fentanyl of heroïne). Artsen spreken zelfs van een ‘epidemie’. Onderzoekers van onder meer het Massachusetts Institute of Technology hebben nu een implanteerbaar apparaatje ontwikkeld, iSOS genoemd, dat bij een overdosis de patiënt automatisch kan reanimeren. Ze publiceerden erover in het vaktijdschrift Device.

Lees ook:

Antigif naloxon

Opioïden zijn extreem verslavend. Het risico op een overdosis (OD) ligt dus behoorlijk hoog, of het nu gaat om een voorgeschreven pijnstiller (zoals oxycodon of fentanyl) of om illegale drug (bijvoorbeeld heroïne).

Treedt de OD eenmaal op, dan telt elke minuut. Het middel leidt namelijk tot ernstige ademhalings- en hartproblemen, wat tot zuurstofgebrek leidt en daarmee breinschade. Die schade is al permanent na 3 minuten en binnen 4 tot 6 minuten zelfs dodelijk.

Het enige antigif voor een opioïde-overdosis is een shot naloxon. Dat stofje gaat op dezelfde plekken zitten als de opioïde en blokkeert daarmee diens werking. Maar dan moet er wel iemand bij de patiënt zijn om de symptomen van een OD te herkennen het antigif zo snel mogelijk toe te dienen. De patiënt zelf is op dat moment vaak bewusteloos.

Sensoren en algoritme

De iSOS kan de oplossing zijn. Het apparaatje zou je kunnen implanteren in de bovenarm of rug van een persoon die een verhoogde kans heeft op opioïde-overdosis. Het zit volgepakt met sensoren die continu onder meer de hartslag, de ademhalingsfrequentie en het bloedzuurstofgehalte meten.

Een algoritme in de chip combineert al deze gegevens en slaat aan wanneer de metingen een patroon volgen dat lijkt op een OD. De chip kan dan vervolgens beslissen tot naloxon-injectie. Zodra dat besluit is genomen, begint de iSOS te zoemen en gaat er een signaal naar de smartphone van de gebruiker.

Die gebruiker heeft op dat moment nog even de tijd om de beslissing van het implantaat te annuleren, bijvoorbeeld in het geval van een foutje (er is helemaal geen overdosis gaande) of als een omstander al naloxon gaat toedienen. Zo wordt voorkomen dat er per ongeluk tegengif wordt geïnjecteerd.

24 van de 25 varkens

Het team heeft de iSOS getest bij 25 varkens, die een overdosis opioïden kregen. Het apparaatje wist 24 dieren te reanimeren binnen 3 minuten en 12 seconden. De varkens herstelden vervolgens goed en hadden geen permanente schade opgelopen aan hun hachelijke avontuur.

Het implantaat is nu 8 bij 12 bij 78 millimeter groot, maar de onderzoekers willen hem verkleinen, zodat een patiënt hem nog minder voelt zitten. Ook zijn er meer dierproeven nodig, voor onder meer de veiligheid. Maar de onderzoekers hopen over enkele jaren al te testen met mensen.

Zij denken dat vooral patiënten die al eerder een overdosis hebben meegemaakt van het implantaat kunnen profiteren. Ook kunnen onder andere heroïneverslaafden overwogen worden. Dat is iets dat de onderzoekers nog goed willen nagaan.

Bronnen: Device, Cell Press via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 


Meer Science