Vandaag in 476: de val van het Romeinse Keizerrijk

Tim Tomassen

04 september 2024 07:00

Romulus Augustus geeft zich over aan de barbaarse krijgsheer Odoaker, het einde van het Romeinse Rijk

Romulus Augustus geeft zich over aan de barbaarse krijgsheer Odoaker. Beeld:

Op 4 september 476 werd keizer Romulus Augustulus door de barbaarse krijgsheer Odoaker afgezet. Dit betekende het einde van het Romeinse Rijk en het begin van de middeleeuwen.

De hooggeplaatste Romeinse generaal en politicus Orestes was een ambitieus figuur die hunkerde naar meer macht. In 475 zette hij keizer Julius Nepos af en maakte zijn zoon Romulus Augustus de nieuwe keizer van het West-Romeinse Rijk. Het is onduidelijk waarom hij zichzelf niet tot keizer benoemde.

Romulus was toen nog erg jong, misschien pas 10 jaar oud. Hij werd daarom Augustulus (kleine Augustus) genoemd. In feite had Orestes tijdens zijn regeerperiode dan ook de touwtjes in handen.

Meer Vandaag in…

Koning van Italië

Maar lang duurde dat niet. Het Romeinse Rijk had het zwaar, het werd van meerdere kanten aangevallen door barbaren en raakte steeds meer versnipperd. Al 10 maanden nadat Orestes de macht greep, werd hij vermoord door de barbaarse krijgsheer Odoaker en werd Romulus Augustulus afgezet.

Odoaker riep zichzelf daarna uit als koning van Italië. Ook elders in Europa ontstonden nieuwe koningsrijken en de periode van politieke eenheid in de regio was voorbij. Veel historici zien deze gebeurtenis daarom als het einde van de het Romeinse Rijk – en het begin van de middeleeuwen.

Niet (helemaal) het einde van het Romeinse Keizerrijk

Toch bleef het Romeinse Keizerrijk technisch gezien nog duizend jaar bestaan. In 395 werd het namelijk gesplitst in een oostelijk en westelijk deel, elk met een eigen keizer. Het rijk bleek namelijk te groot om vanuit één centraal punt te besturen. Augustulus was keizer van het West-Romeinse Rijk. Na zijn afzetting bleef het Oost-Romeinse Rijk (beter bekend als het Byzantijnse Rijk) nog tot 1453 bestaan.

Maar omdat de val van het westelijke deel het einde inluidde van de Romeinse politieke controle en culturele dominantie in het Westen, wordt dat toch gezien als het einde van het Romeinse Rijk. Het Byzantijnse Rijk had bovendien steeds meer een eigen culturele en politieke identiteit gekregen.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!