Bouwstoffen, zoals zand voor beton, zijn schaars. Toch moeten er de komende jaren gigantisch veel huizen worden gebouwd om het woningtekort weg te werken. Hoe denken bouwbedrijven al die grondstoffen uit hun hoge hoed te toveren? De grote truc: hergebruik, oftewel urban mining.

Op bedrijventerrein Achtersluispolder in Zaandam staan de betonmixertrucks strak tegen het Noordzeekanaal aan geparkeerd. Door de luidruchtige graafmachines, mannen met veiligheidshelmen, en hopen zand en grind lijkt dit op een klassieke betoncentrale. Maar hier in het zuiden van de Zaanstreek gaat het nét even anders.

Bij bouwconcern Rutte Groep mengen ze geen nieuwe, maar juist gebruikte grondstoffen tot beton. Een speciale verwerkingsmachine, de Smart Liberator, maakt onder meer zand, grind en cement vrij uit betonpuin dat metershoog ligt opgestapeld. Dit heet urban mining: het terugwinnen van grondstoffen uit oude gebouwen, schroot en andere afgedankte producten.

Door de ingrediënten van beton te hergebruiken, reduceert het bedrijf de koolstofdioxide-uitstoot naar eigen zeggen met wel 80 procent. Daarnaast zijn primaire grondstoffen als zand schaars en komen de bodems van ‘normale’ mijnen een keer in zicht. Dankzij hergebruik kunnen we dat moment uitstellen. En dan is een groot deel van de metaalvoorraden ook nog eens in handen van China, waar wij voor onze energietransitie steeds afhankelijker van worden. Redenen genoeg om verder te kijken dan het winnen van ‘verse’ grondstoffen.

Lees ook:

• Afgekeken van hagedissen: zo voorkom je dat een gebouw volledig instort
• Gaan bacteriën betonnen constructies redden?

Twee Empire State Buildings

Dat ‘verder kijken’ nemen ze bij de Rutte Groep niet al te letterlijk; zij zien onze eigen steden als een perfecte bron voor grondstoffen. Die moeten alleen nog even worden vrijgemaakt, zodra de bouwproducten waar die grondstoffen in zitten er rijp voor zijn – bij einde levensduur.

“We hebben letterlijk alles in eigen huis”, stelt urban-miningbedrijf New Horizon in een promofilmpje. Die firma levert het betonpuin dat ze bij de Rutte Groep verwerken tot grondstoffen. Daarvoor worden slooppanden op zo’n manier ontmanteld dat er zoveel mogelijk materialen worden geoogst. Niet alleen beton, maar ook hout en metaal.

Hoeveel dat oplevert? In potentie: heel veel. Volgens Metabolic, een adviesbureau voor duurzaamheid, komt tussen nu en 2030 alleen al in Rotterdam 817.000 megaton materiaal vrij uit slooprijpe gebouwen. Daar kun je ruim twee Empire State Buildings mee bouwen.

Dit is het begin van het artikel over urban mining. Het hele verhaal lees je in KIJK 10/2024. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Niels Olfert

Beeld: New Horizon