Ruim 2500 meter onder water tilden wetenschappers een stukje zeebodem op. Onder het gesteente troffen ze voor het eerst dieren aan.

Dat er leven onder de oceaanbodem is, was al bekend. Maar dat ging altijd alleen om microben en virussen. Wetenschappers hebben nu met een op afstand bestuurbaar onderwatervaartuig een deel van de oceaanbodem opgetild, en daaronder troffen ze wormen en slakken aan. Ze schrijven erover in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.

Lees ook:

• Diepzeemijnbouw: van wie zijn de zeldzame metalen op de zeebodem?
• 100 zeedieren en 4 gebergtes ontdekt tijdens diepzee-expeditie

Slakken en kokerwormen

Ze ontdekten de dieren bij de Oost-Pacifische Rug, een gebied op de bodem van de Grote Oceaan met veel vulkanische activiteit. Het heeft talloze hydrothermale bronnen, openingen in de zeebodem waar hete vloeistoffen, opgewarmd door magma, naar buiten komen. Eerder onderzoek wees al uit dat het rond deze bronnen krioelt van leven, waaronder met kokerwormen en mossels.

Een internationale groep mariene biologen, waaronder van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), besloot te onderzoeken of er ook leven te vinden is onder het stollingsgesteente bij deze hete bronnen. Met onderzoeksschip Falkor (too) van het Schmidt Ocean Institute voeren ze naar de Oost-Pacifische Rug. Daar lieten ze een op afstand bestuurbaar vaartuig genaamd SuB-astian 2515 meter afdalen naar de zeebodem. SuB-astian heeft robotarmen waarmee de onderzoekers een deel van de zeebodem konden uitgraven.

Toen het vaartuig stukken stollingsgesteente optilde, ontdekten de onderzoekers meerdere holtes die waren gevuld met warme vloeistoffen waarin ze slakken en grote kokerwormen van soms wel 50 centimeter lang aantroffen. De wetenschappers vermoeden dat de larven van deze kokerwormen verspreiden via deze holtes onder. Dat zou betekenen dat de ecosystemen boven en onder de hydrothermale bronnen met elkaar in contact staan.

Gevolgen voor diepzeemijnbouw?

De biologen benadrukken dat het nog niet duidelijk is op hoeveel plekken er dieren in of onder de zeebodem leven. Volgens hen moet de bodem daarom beschermd worden totdat dat in kaart is gebracht.

Hiermee doelen ze vooral op de controversiële diepzeemijnbouw. Op en in de oceaanbodem zijn een heleboel kostbare metalen – zoals kobalt, nikkel en mangaan – te vinden. Deze grondstoffen worden onder andere gebruikt in batterijen van elektrische auto’s. Er wordt dan ook al jaren gesproken over het mijnen van deze metalen.

Maar daar is veel weerstand tegen. Critici pleiten voor een verbod op diepzeemijnbouw totdat duidelijk is wat de gevolgen zijn voor de ecosystemen en de biodiversiteit. De ontdekking dat er ook leven in en onder de zeebodem is, zet nu nog meer vraagtekens bij de schade die diepzeemijnbouw zou veroorzaken.

Tot nu toe is mijnbouw op de zeebodem nog nergens op grote schaal toegestaan, maar Noorwegen zet serieuze stappen om daar als eerste land verandering in te brengen. Bedrijven konden tot eind september plannen indienen voor duurzame winning van mineralen ten zuiden van Spitsbergen.

In onderstaande video vertellen de onderzoekers enthousiast over hun ontdekking:

Bronnen: Nature Communications, NOS

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!