Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Paleontologen in Argentinië hebben een fossiel van het oudste bekende kikkervisje gevonden. En dat was ook nog eens vrij fors.
Kikkers springen en zwemmen al miljoenen jaren op de aarde. De oudste kikkerfossielen zijn zo’n 180 miljoen jaar oud. Opmerkelijk genoeg duiken de eerste kikkervisjes pas 145 miljoen jaar geleden op. Komt dat doordat kikkers daarvoor nog geen kikkervisstadium hadden, of doordat de larven vanwege hun zachte structuren minder goed fossiliseren? Een nieuw fossiel van 161 miljoen jaar oud, de oudste ooit gevonden, geeft meer duidelijkheid. De vondst is beschreven in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Lees ook:
- Wetenschappers verbaasd over paddenstoel die uit levende kikker groeit
- Deze kikkers hadden dodelijke moerasseks
Forse kikker
Paleontologen groeven het fossiel op in de La Matilde-formatie in Argentinië. Het is een kikkervisje van de uitgestorven kikkersoort Notobatrachus degiustoi, waarvan eerder al gefossiliseerde volwassen exemplaren zijn gevonden. De kikkervis is goed bewaard gebleven: de kop, het grootste deel van het lichaam en een deel van de staart zijn zichtbaar. De wetenschappers herkenden ook ogen, zenuwen en een voorpoot, wat er op wijst dat het kikkervisje in een laat stadium van de metamorfose was.
Wie als kind wel eens kikkervisjes heeft gevangen, weet dat ze doorgaans behoorlijk klein zijn. Die van N. degiustoi waren dat kennelijk niet, de paleontologen schatten dat het gevonden beest wel 16 centimeter lang was. Fossielen van volwassen exemplaren waren ongeveer even groot, wat ook al aan de grote kant is voor een kikker.
Zeldzaam
Dennis Voeten, paleontoloog en conservator bij het Natuurmuseum Fryslân, is niet betrokken bij deze studie, maar vindt dit een interessante vondst. Hij legt uit dat wetenschappers die evolutionaire patronen onderzoeken, graag kijken naar volwassen exemplaren. “Maar ook voortplantings- en ontwikkelingsstrategieën zijn onderhevig aan evolutie. Om hier inzicht in te krijgen, is het belangrijk om ook onvolwassen exemplaren te onderzoeken.” Maar dat is volgens de paleontoloog vaak lastig. “Vanwege hun doorgaans kleinere lichaamsgrootte en soms fragielere structuren, zijn fossielen zeldzamer en slechter te herkennen.”
Echte kikkers
“Binnen hedendaagse amfibieën hebben alleen kikkers een larvale vorm die anatomisch afwijkend is van de volwassen vorm”, vervolgt Voeten. “Jonge salamanders, bijvoorbeeld, hebben nog wel de uitwendige kieuwen die kikkervisjes ook hebben, maar lijken voor de rest in grote lijnen al op hun volwassen soortgenoten. Deze vondst vertegenwoordigt het geologisch oudste voorbeeld van een kikkervisje en laat zien dat kikkers ongeveer 165 miljoen jaar geleden al de metamorfose van een zwemmend kikkervisje naar een amfibische kikker maakte.”
Betekent dat dat kikkers altijd al een kikkervisjesfase hadden? “Dat hangt af van de definitie van ‘kikker’”, zegt Voeten. “Vroege kikkerachtigen kwamen al ongeveer 250 miljoen jaar geleden op, ruim 80 miljoen jaar voor deze kikkervis.” Of zij ook al een kikkervisstadium hadden is dus nog niet te zeggen. “De eerste echte kikkers leefden ongeveer 180 miljoen jaar geleden. De beschreven vondst maakt het dus aannemelijk dat kikkervisjes wel kenmerkend waren voor die echte kikkers.”
Bron: Nature